doğu roma sadece bugünkü istanbul'un avrupa yakasından ibaret kaldığı ve konstantin tarafından yönetildiği 14. yüzyıl başlarında ilk kez osmanlılar tarafından kullanılan ve içinde ayarın feriştahını muhteva eden şehir ismidir.
şöyle ki büyük roma imparatorluğu ikiye ayrıldıktan ve bir daha birleşemedikten sonra doğu romalılar başkenti istanbula taşır ve şehrin ismini byzanstipolis -bizans'ın şehri koyarlar-. ancak zamanla bizans önce selçuklular daha sonra da osmanlılar tarafından büyük toprak kayıplarına uğrar. koskoca bizanstan ellerinde kala kala byzanstipolis kalmıştır. ona da türkler konstantinapolis diyerek koskoca bizans imparatorluğunun leyla olduğunu bizans denen ülkenin sadece imparatorun yaşadığı sarayın etrafındaki birkaç mahalleden ibaret kaldığını ima ederler.
zaten daha sonra şehir zeka üstü bir komutanın o ana kadar hiç denenmemiş askeri stratejisiyle düşer. şehir tam anlamıyla bir kültür başkenti olur. islami ve pozitif bilimlere önem verilir. zamanın çok çok ilerisinde dönemin üniversitesi niteliği taşıyan okullar açılır. artık şehrin halk arasındaki adı islamboldur. ancak devlet avrupa ile olan bütün yazışmalarda şehirden konstantiniyye olarak bahseder. kosntantinapolis'le aynı anlama gelir fakat yine burada da anlayana ince bir ayar sözkonusudur.*
