dersim

entry263 galeri
    24.
  1. Tunceli'nin eski ismi
    Dersim adının Anlamı Dersim, Gileki dilinde (Dimilik/Gilanice) (kapı), (gümüş), Zazaca'da (Dersimce) ise dês-sım > dêsım; (duvar-gümüş: gümüş duvar) sözcüklerinden oluşan bir isim tamlamasıdır.

    Türkçe'ye gümüş kapı olarak çevirebiliriz. MÖ 4.yüzyıldan önce Yunan tarihçi ve coğrafyacılarının Dersim yöresine DARANiS adını verdikleri ve Anadolu'ya ilişkin en eski adların başında Dariainini geldiği belirtilmektedir.

    Tarihçi Ptolemy'nin Dersimi Daranalis olarak kaydedilmesi mö 519 yılında Pers Kralı I. Darius Kral olmasından itibaren başlamaktadır. Munzur Dağları'nı içine alan geniş bir alanı kapsayan Daranalis adının yüzyıllarca kullanıldığı bilinmektedır.Günümüzde Erzincan'a bağlı Tercan ilçesini kapsayan alana Deryene (Derksen) adınını verildiği Strabon'un Coğrafya adlarının verildiğine başka kaynaklarda da rastlanmaktadır.

    Dersim adının kökeni, Hazar Denizi'nin güneyindeki Deylem bölgesinde yaşantılarını sürdüren Deylemlilere kadar uzanmaktadır.Deylemliler (Gilanlılar) Pers öncesi halklarından olup 4. yüzyılda Deylemista adıyla alınan yurtlarını, sürekli olarak Arap, Fars, Türk ordularına karşı korurlar.

    Deylemliler'in yurtlarını koruma çabası 1256 yılında Moğol işgaline kadar sürer. Moğollar'dan kaçarak batıya göç eden bir kısım Deylemlier'in bugünkü Dersim'e yerleştikleri sanılmaktadır.

    işte yurtlarını terkedip, Anadolu'ya doğru göç eden Deylem aşiretlerinin bu bölgede yerleşmesiyle bölgeye kendi adlarını egemen kıldıkları sanılır. Yunan tarihçi ve coğrafyacılarının Dersim bölgesine Daranis adını verdikleri gibi I. Darius'un Bisütün Kitabeleri"nde bu havaliyi tanımlayan Zuzu tabirinin de Dersim yöresinde konuşulan Zaza sözcüğünden geldiği muhtemeldir.

    Cumhuriyet döneminden önce 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı imparatorluğu;nun resmi yazışmalarında yoğun olarak ;Dersim; adı sıkça kullanılmıştır.

    1847 yılında Dersim Sancağı'nın Erzurum eyaletine verilmesinden sonra 1859 yılında yapılan bir değişiklik de Harput eyaletine bağlanır. işte bu tarihten itibaren Dersim ve çevresi haritalarda gösterilmeye başlanmıştır. Yörede hem 'Dêsım' hemde 'Dêrsîm' olarak telafuz edilmektedir.
    0 ...