marks'ın izinden giden hareketler olan marksizm, kendi içinde fazlasıyla bütünlüklü bir dünya görüşünü içerir. marksizm'i kavrayarak dünyayı parçacklar halinde bakmadan görebilmek, gerçeği görmek anlamına gelmektedir. hegel'in dediği gibi " gerçek, bütündür." marks'ın dünya görüşünde kendinden önce gelen iktisatçıların, tarihçilerin, felsefecilerin izlerini görmemek körlükle ilişkilidir. kendinden önce gelenlerin önemi, kendisinden bağımsız olarak tutmadan, sürecin ilerleyişi ile ilgilidir. fakat tarafsızlık tarafına düşerek marks'ı değerlendirmeye tutmakta sanırım 160 yıllık bir düşünce sistemine karşı yapılacak en büyük hatalardan biridir. hatalardan kaçınmak şartıyla ideolojileri ve kavramları bütünlüklü bir biçimde algılamak, tarihin öznelerini ve güncelliğini anlamayı doğuracaktır. tabi kalıpların dışına çıkabilenlere özgü bir gelişimin ürünüdür ve hep öyle kalacaktır.
