Marksizmin tarihsel gelişimine önemli eylemleri ve fikir adamlarıyla yer veren kronojidir.
1871 Paris Komünü
18 Mart - 28 Mayıs 1871 arasında Paris'te başgösteren devrimci ayaklanma, diğer deyişle tarihteki ilk sosyalist devrim denemesi. Fransa-Almanya savaşında (1879-71) Fransa'nın aldığı yenilginin ve III.Napoleon yöntimindeki ikinci imparatorluk'un çöküşünün hemen ardından gerçekleşti. 73 gün süren ayaklanmanın son haftasına girilirken direnişçiler kentin birçok yerine barikatlar kurdu. Paris Komünü hükümet güçlerinin 750, Komüncülerin 20 bin kayıp vermesiyle sona erdi. Karl Marx , Paris Komünü'nü kapitalizmden sonra sosyalizme geçiş sürecinin siyasal biçimi saydığı " proleterya diktatörlüğü"nün tarihteki ilk örneği olarak gördü ve kayıtsız şartsız destekledi. Lenin de Marx'ın bu görüşüne katılarak , Komün'ün bu yolla kendiliğinden bir proleterya diktatörlüğünü gerçekleştirdiğini vurguladı.
Vietnam Savaşı
Vietnam'ın kuzey-güney birliğini ve bağımsızlığını sağlamak için Ho Şi Minh önderliğinde 1955'te sırasıyla Fransa'ya , Japonya'ya ve ABD'ye karşı başlattığı savaş 18 yıl sürdü. Şubat 1966'da ABD'nin Kuzey Vietnam'a topyekün açtığı savaş ise 1973'te Kuzey Vietnam'ın zaferiyle sonuçlandı. Sahip olduğu tüm savaş teknolojisine rağmen ABD birlikleri tarihin en örgütlü direnişi karşısında büyük bir yenilgi aldılar. Savaş boyunca 46 bin ABD'li , 184 bin Kuzey Vietnamlı ve 925 bin Güney Vietnamlı yaşamını yitirdi. 1976'da , Kuzey ve Güney Vietnam'ın birleşmesiyle Vietnam Sosyalist Cumnhuriyeti kuruldu.
Küba Savaşı
Fidel'in 1956'da Che'nin de katılımıyla faşist diktatör Fulgencio Batista'ya karşı başlattığı gerilla savaşı , halkın da artan desteğiyle Batista'ya bağlı birliklere önemli darbeler indirdi. 30 Aralık 1958'de Che'nin Santa Clara kentindeki büyük çatışmadan zaferle çıkması sonrasında Batista 31 Aralık 1956'da Dominik Cumhuriyeti'ne kaçtı. Che 2 Ocak 1959'da Fidel ise 6 Ocak'ta Havana'ya girdi.
Şili Darbesi
Şili Devlet Başkanı Salvador Allende , 11 Eylül 1973'de gerçekleşen faşist darbes sırasında " La Moneda "ya (Başkanlık Sarayı)düzenlenen hava ve kara saldırısında yaşamını yitirmeden az önce Şili halkına radyodan şöyle hitap etmişti : "Sizlere seslenmek için bir kez daha elime fırsat geçeceğini sanmıyorum. Askerlerin gücü var ve bizleri ezip geçebilirler ama toplumsal gelişmelere engel olamazlar . Tarih bizimledir ve halk kendi tarihini yaratacaktır. Viva Chile!"
Mart 1917, St.Petersburg
Kanlı Pazar'ın yıldönümü.St. Petersburg'da düzenlenen greve polisin müdahale etmesi ve silahsız göstericileri taraması üzerine orada bulunan askerler ,grevci işçilere katıldı ve silahlarını polise çarlık rejiminin polislerine çevirdi. Daha sonra kışlasına dönen bu birliğin öteki birliklere de ayaklanma çağrısı yapması askerler arasında bir çatışmaya yol açtı.
Emiliano Zapata - Meksika köylü isyanı
Emiliano Zapata'nın 1911'de "Toprak ve Özgürlük" sloganıyla başlattığı gerilla mücadelesine geniş çaplı bir "toğrağa el koyma ve dağıtma" süreci eşlik etti. Bu süreçte direnen toprak sahiplerine karşı sert önlemlere başvuruluyordu. Zapatista olarak bilinen gerillalar topraklarını omuzlarında silahlarıyla ekip biçiyorlar , çağrıldıklarında baskın biçiminde çarpışmalara katılıyorlar ve eylem sona erince de topraklarına dönüyorlardı. Emiliano Zapata bazen çok kısa sürede çevresine binlerce savaşçı topluyor ve bunların giderlerini kentlerden aldığı vergilerle ya da zenginlerden topladığı paralarla karşılıyordu. Gerilla'nın başlıca silah kaynağı ise hükümet birliklerinden ele geçirilen tüfeklerdi.
