bir toplumun ülke içinde çeşitli sebeplerle göç etmesidir. osmanlı devleti'nin kuruluş ve yükselme devirlerinde yatay hareketlilik fethedilen topraklara yerleşme şeklinde iken duraklama devri sonrasında kaybedilen topraklardaki insanların iç kesimlere, kırsal kesimdeki halkın da büyük kentlere göç etmesi biçimindedir. *
(bkz: dikey hareketlilik)