laffer in gelir ve ikame etkisi adlı bir çalışması var. size ufak şekilde ondan bahsedeyim.
eğri ters u şeklindedir. bu şu anlama gelir. devlet vergi oranlarını arttırdıkça elde edeceği hasılat artar artar artar artar. tam zirve noktası optimal vergi oranıdır. bu dk dan sonra vergi arttırımı devletin vergiden olan gelirini arttırmak yerine azaltır. sebebi de şu : gelir ve ikame etkisi. açmak gerekirse; kişi vergiler arttıkça daha çok çalışır ki daha rahat yaşam sürsün. bu durum o optimal noktaya kadar devam eder. artık gelir etkisi biter ve bu noktadan sonra ikame etkisi başlar. bu da, kişi artık ne kadar çalışırsa çalışsın bu yükün altından kalkamadığını, kazandığını hep devletin aldığını anlar ve bunun yerine çalışmamayı tercih eder. ileriki dönemde vergiden kaçınma ve vergi kaçırma yollarına girer. fazla vergi kaçakçılığı ve kayıt dışı ekonomiyi körükler. bu da devletin artması beklenen gelirini azaltır.
demek istediğim aslında şu : bir paket sigaradan alınan şu kadar vergi belki iyi niyetli olarak bakıp kendimi kandirdigimd, insanlar sigarayı bıraksın alkolü bıraksın diyedir. Ama bırakmak ne kelime bunu 1000 TL olsa alacak adamlar var. Ve bunu insanlar senin vergisinden bile vergi aldığın bu üründen değil de kaçak olanından alıyor. bugün her mahallede sarma tutun satan dükkanlar çoğalmaya başladı. her dönem illa sahte rakıdan ölenler devam ediyor. bu aslında izlenen yanlış politikanın bir göstergesi.