"stajyer" olayına iki farklı noktadan yaklaşabiliriz. bunlardan ilki stajyerin yaptığı iş, diğeri de stajyer maaşı. stajyerin yaptığı iş birçok farklı değişkene bağlı bir fonskiyondur. nedir bu değişkenler? çalışılan firma, firmanın faaliyet gösterdiği sektör, ve tabii ki firmada bağlı bulunulan müdür. eğer firma uluslararası etkinlikte, bölümler arası ayrımları kesinleştirmiş, kimin ne iş yaptığı belli, organize ve profesyonel bir şirket ise, kuvvetle muhtemel stajyer az da olsa sorumluluk yüklenecek ve çalışacaktır. ancak firma, behçet abi'nin aile şirketi ise ve topu topu 5 oda bi salon bir ofisten ibaretse, evet, stajyer fotokopi çekip çay taşıyan bir office boy olacaktır.
müdür, stajyerin doğrudan bağlı olduğu kişidir ve bu bağlamda stajyere görev ve sorumluluk yükleyecek şahıstır. eğer yapılması gereken şirket işleri varsa ve bu işler stajyerin yapabileceği şeyler ise, müdür stajyeri bu doğrultuda görevlendirebilir. ama bu işleri kendi yapıp stajyere çay kahve siparişi de verebilir. mümkündür.
sektör kısmı sadece şahsi gözlemime dayalıdır. radyo televizyon, iletişim, basın, halkla ilişkiler, insan kaynakları, "sektörün önce gelen şirketleri", banka şubeleri gibi alanlarda faaliyet gösteren bir firmadaki stajyer, kaçarı yok, stajı süresinde fax çekmekten daha sofistike bir iş yapmayacaktır, hatta inşaat mühendisleri de bu açıdan şanssızdır, şantiyede amelelik yapabilirler. ancak; ilaç, fmcg (fast moving consumer goods - hızlı tüketim ürünleri) gibi alanlar, stajyerlerine hiç olmazsa fikir üretme kademelerinde görev verip adam akıllı işlerde çalıştırabilirler.
gelelim para mevzusuna. (yaz stajları içindir)
bu tamamen şirketin kendi insiyatifinde bir konu olmakla beraber, bu insiyatif genel olarak öğrenci aleyhine kullanılmaktadır. maaş ödeyen firmalar, ki bunlar sadece köklü ve çok uluslu şirketlerdir, muhtemelen asgari ücret verirler. johnson and johnson, roche bu grubun bir örneğidir. bazı "artist" firmalar, ki kendileri "en iyi öğrenci"nin peşindedirler, asgari ücretten daha yüksek bir meblağ ödemektedirler, örneğin 500$, örneğin procter and gamble, örneğin unilever. ha, eğer boğaziçi üniversitesi, koç, sabancı, bilkent ya da odtü'de okumuyorsanız (hadi bilgi'yi de katalım), hiç heveslenmeyin. üzgünüm, ama çok ama çok büyük ihtimalle görüşmeye dahi çağırılmazsınız. (tabi bu paragrafta bahsi geçen firmalar için konuşuyorum)
bu ek bilgiden sonra, yurtdışında staj yapmak isteyenlerin hayallerine sataşalım: mümkündür. yurtdışı stajından kastım yurtdışı eğitim kurumlarının work&travel benzeri programları değil, bildiğiniz mesleki stajlardır. dediğim gibi, mümkündür, ancak zordur. abd merkezli çok uluslu şirketler abd'deki staj programları için ya vatandaşlık, ya da yeşil kart, en olmadı aktif bir çalışma vizesi isterler, vize için sponsor olmakla uğraşmazlar. aksi de mümkündür, ama nadirdir. abd şirketleri genellikle maaş da verirler (saatlik 8-10$). almanlar da az uyuz değildir, sağlası solları belli olmaz. şirket kabul eder, çalışma izni çıkartması gerekir, çalışma izni çıkar, vize gerekir, uzar gider. maaş mı? vermeyebilirler, ama 4 haneli bol sıfırlı aylık çekler de yazabilirler, evet evet, euro üzerinden. procter and gamble, bayer gibi firmalar avrupa'da çalışan stajyerlerine 1000 euro'nun fazlasıyla üzerinde meblağlar ödemekteler (aylık!).
