oyunda paraya para dememek için yapmanız gereken tek şey ticaret. ama bu yalnızca trade ideas ile olmuyor. ona göre bir devlet seçmek ve ona göre yayılmak gerekiyor.
english channel ticaret noktasını kontrol ederseniz oyunda ticaretten en çok gelir elde eden ülke olursunuz. buna bir de gold coast ticaret noktasını ekleyin ve paranın koymadık yerini bırakmayın. english channel çünkü ora dışarıya mal göndermeyen üç noktadan biri. diğerleri de venice ve genoa ki bunlar akdeniz ticaretine egemenler ve doğrusu oyunun başlarındaki avantajlarını çok kısa sürede yitiriyorlar. gerçi genoa cebelitarık boğazı'ndan mal alıyor ama ölme eşeği ölme o biraz. neyse...
tabii bu öyle ha deyince yapılabilen bir şey değil. ülke seçenekleriniz çok kısıtlı. ingiltere, fransa, low countries ülkeleri ve çok çok şanslıysanız burgonya paylaşımında bunları yutmuş avusturya. tabii bu sonuncuya çok güvenmeyin. paylaşımın taraflarından biriyseniz oyun genelde götlük yapıp paylaşımı gerçekleştirmiyor. hâliyle...
1- ingiltere: iskoçya ve irlanda'ya yayılın. büyük britanya'yı kurun. varınızı yoğunuzu donanmaya verin. hatta mümkünse savaş zamanları dışında yalnızca isyanları bastıracak kadar ordu besleyin. koca bir donanmanın koruduğu şeyim kadar iki adaya çıkartma yapılması o kadar zor ki... zaten tarihi olarak tam da bu oldu aslında. ingiltere bir dönem tüm donanmasını ticareti korumak için görevlendirmiştir. gerisini biliyorsunuz zaten: güneş batmayan ülke.
2- felemenk cumhuriyeti: low countries'i birleştirmeniz hâlinde calais'den kuzeyi sizin. bereketli topraklar, english channel'a en hâkim ülke... gelin gelelim bu amk memleketinin manpower'ı ölümüne zayıf, askeri gelenekleri yok ve dahası ülkenin çevresinde doğal savunma noktası oluşturabilecek sınır da yok. bunların tabii ki çözümleri var ama bu ülke neredeyse konya büyüklüğünde olunca hazırlıksız savaşa yakalandığınız anda sıçıp sıvıyorsunuz. paralı askerler can yoldaşınız. kaleler vazgeçilmeziniz. gene de yenilgi hâlinde kaçabileceğiniz hiçbir yer yok. bu da diplomasiye abanmanız gerektiği anlamına geliyor. zaten felemenk cumhuriyeti'ni kurarken fazla aggresive expansion yapmazsanız avrupa'da size salça olan pek çıkmaz. ingiltere ve fransa bunun dışında tabii. buna karşı da avusturya ile ittifak ve bu saydığım iki ülkeye sürekli sırnaşmanız iyi bir yöntem. şahsen oynamasını en zevkli bulduğum ülkedir hollanda.
3- fransa: burgonya paylaşımı olmadığı sürece low countries'e girme şansınız var ama bu olduğu anda oralar avusturya ya da imparator kimse ona kalacak ve siz de avucunuzu yalayacaksınız. uğraşmaya değmez. gerçi fransa'nın ticaretten gelecek paraya da pek ihtiyacı yok.
4- avusturya ya da burgonya paylaşımı sırasında imparator her kimse: balınızı sikeyim, büyük ikramiye size vurdu! ama çok sevinmeyin çünkü bahsi geçen büyük ikramiye ile başkentiniz arasında bağ yok. tabii bir iki savaşla çözülemeyecek bir sorun değil bu. sorunu aşağıda okuyacaksınız.
tüm bunların haricinde tek yapmanız gereken gold coast ticaret noktasını parsellemek. buradan ticareti english channel'a yönlendirin ve bırakın diğer emperyalistler ordu, donanma ve para harcayarak uğraşıp dursunlar. siz arkanıza yaslanın ve bırakın cebiniz dolsun.
