Özgür ve irade kavramları yan yana geldiğinde dahi enteresan bir bütünlük oluşturur. (iradeyi istenç olarak alacağım, zira irade var olduğunda zaten özgürdür. irade yazdığımda istenci kastediyorum) irade, isteyen, arzulayan ve özgür irade ne isteyeceğine karar veren... Böyle bir şey mümkün olabilir mi? Ben yemekte kırmızı eti istiyorum ve artık kırmızı eti istemeyeceğim. Yemeyeceğim demiyorum, onu istemeyeceğim: Özgür irade. Maviyi seviyorum ama pembeyi sevmiyorum, özgür irade olsaydı artık pembeyi sevmeye karar verebilirdim.
Böyle bakıldığında özgür bir istenç pek mümkün görünmüyorum. Öyle ki eski bir yazar dostumun belirttiği gibi "beyin bir durum karşısında en olası olana göre reaksiyon gösterir, eylemlerimiz öyle ya da böyle buna göre belirlenir; özgürlük bir sanrıdır."
Ne var ki ben özgür iradenin olduğunu düşünüyorum. Ama değilleme olarak. Neyi isteyeceğimi seçemem ama onu eyleme dökmemeyi seçebilirim.
