Sanayi inkılabına kadar ingiltere'de ayırıcı iki vetire yaşandı:
1-idarenin merkezileşmesi
2-kapitalizmin gelişimi
idarenin merkezileşmesi: ingiltere ada memleketi olduğundan avrupada ki hadiseler ona pek dokunmuyordu. 1066 Norman fetihlerinden itibaren merkezileşmiş feodal bir krallığı, ortak hukuku ve parlamentosu vardı.
Norman istilasından evvel var olan Anglo-Sakson krallığı'nda, kralın doğrudan kaide koyma salahiyeti yoktu. Hukuk örf ve adetlerden kaynaklanırdı. Kral kanun vaz' edebilmek için witanlara danışmak ve wintenagemot isimli meclisin sarih veya zimmi rızasını almak mecburiyetindeydi. norman istilasından sonra da fatih william bu meclisleri dağıtmadı. zamanla witenagemot meclisi, feodal beyleri ve din adamlarını da muhtevi ''magnum concilium'' a inkılap etti ve daha çok istişari bir salahiyete haiz vaziyete geldi.
1199-1216 senelerinden ingiltere krallığını idare eden angevin hanedanından yurtsuz john, 1214!te fransa kralı philippe auguste'e mağlup oldu ve yeni vergiler koymak istedi. baronlar john'a karşı ayaklandılar. neticede yurtsuz john, baronlarla anlaşmayı kabul etti ve onların istedikleri ''magna carta libertatum'' (büyük hürriyet fermanı) isimli vesikayı 15 haziran 1215 tarihinde imzaladı:
-kral halkın tasdiki olmadan vergi toplamayacak
-mahkemeler halka açık yapılacak
-haksız yere kimse tevkif ve sürgün edilmeyecek
-askere alınmalar tanzim edilecek
-soylulardan müteşekkil bir heyet kralın magna carta'ya muvafık davranıp davranmadığını murakabe edecek.
1265 senesinden itibaren, soylular, din adamlarının yanı sıra her kontluktan iki şovalye ve her şehirden iki temsilci kendilerini konseyde temsil imkanı buldsuğu ''parlamento'' adını aldı.
1295 senesinde ı.edward (1272-1307) devrinde parlamentoda 49 lord ve 292 temsilci vardı ve meclis her sene muntazam olarak toplanıyordu.
1300'den itibaren ruhban sınıfı parlamento içtimalarına iştirak etmemeye başladılar. soylular da şehir ve kasaba temsilcileriyle aynı salonda içtimaya iştirak etmek istemedikleri için meclis ikili bir yapıya kalb oldu. böylece lordlar kamarası ve avam kamarası oluşmaya başladı. lordlar kamarasını kral, avam kamarasını ise speaker adı verilen ve kendilerinin seçtikleri sözcü reislik ederdi.
1400'lere kadar ingiliz parlamentosunun kanun vaz' etme salahiyeti yoktu. ancak her iki kamaranın da krala arz u hal takdim hakkı vardı. sonraki vetire de arz u hal takdim usulü kanun projesi halini aldı.
17.asırda parlamenter monarşı yeniden tanzim edildi. Bu devirde kral 1.charles parlamentoya müracaat etmeden ispanya'ya harp ilan etmiş ve harp giderlerini temin için vergileri tezyid etmişti. bunun üzerine, ingiliz parlamentosu 1628 senesinde ''haklar deklarasyon'' u ismi verilen dökumanı neşretti. bu deklerasyonda kralın salahiyetleri tahdid edilerek hukuki vetireden geçmeden kralın kimseyi itham ve tecziye edemeyeceği ve müsellah kuvveti halka karşı kullanamayacağı belirtiliyordu. kral buna aksülamel göstererek parlamentoyu dağıttı.
charles bourbon hanedanından henrietta maria ile izdivaç etmişti ve fransa'daki huguenotlarla mücadelede askeri muavenet ve müzaheret için buckingham dükü george villiers'i vazifelendirmişti. ancak parlamento bu vazifelendirmeye itiraz etmişti. kral vergi müsaadesi için 1640 senesinde parlamentoyu tekrar içtimaya çağırmak mecburiyetinde kalacak ve 1 ay sonra da fesh edecektir.
Charles, iskoçya'ya mağlup olup iskoçlar da kuzey ingiltereyi işgale başlayınca kral parlamentoyu yeniden içtimaya çağırdı ve bu şekilde içtimaya çağrılan ğarlamento, 1653 senesinde kadar dağılmadan çalışmalarına devam etti. bu sebeple bu parlamentoya ''uzun parlamento'' ismi verilir. uzun parlamento bu vaziyetten müstefid, kendi tasdiki olmaksızın konulan vergileri ilga etti. hazinenin ve ordunun idaresini eline aldı. kral ve tarraftarları buna razı gelmedi ve parlamento taraftarlarını hapsettirmek istedi. bunun üzerine memlekette dahili harp çıktı ve 1648 de bitti. kral charles mağlup oldu ve parlamento önünde kurulan bir mahkemede muhakeme edilerek idama mahkum edildi ve 30 ocak 1649'da idam edildi.
