Bilimsel deneyin esası, bakalım ne olacak diye denemek değil, deneyden önce oluşturulmuş fikri, bakalım öyle mi olacak diye sınamaktır.
Galileo Galilei ye göre apaçık, hakikat olarak görünen fikirlerden değil, gözlemlerden hareket edilmeliydi. Gözlemlerden, fikirlere ulaşılmalı ve ulaşılan fikir de sınanarak test edilmeliydi.
işte gözlemleri açıklayıcı fikirlerin zorunlu mantıksal sonuçlarını doğayla yüzleştirerek fikrin doğruluğuna ilişkin son sözü doğaya söylettirmeye sınama, bu işlemi sağlayan düzenlemelere ise deney denir.
Bilimsel deneyin esası üç basamakta şöyle özetlenebilir:
1. Merak uyandıran gözlemler üzerinde muhakeme ederek açıklayıcı fikre varmak
2. Varılan fikrin içerdiği, doğaya ilişkin sonuçları çıkarmak
3. Belirtilen koşullarda o sonuçları aramak için yapılan yeni deneysel gözlemlerle fikri sınamak.
