şimdii... ****
(1818-1883)alman teorisyen, kapitalizm eleştirmeni ve filozoftur. "aşk jenny'dir, jenny de aşkın adı" dediği eşinden 7 çocuğu olmuştur. birisi isim bile konmadan, üçü de gençlik çağına gelemeden ölmüştür.
engels'le komünist manifesto'yu yazmış, "tüm ülkelerin işçileri, birleşin!" diye bitirmiştir.
felsefecileri, çeşitli bakış açılarıyla dünyayı yorumlamaktan başka bir iş yapmadıkları için eleştirmiştir. halbuki önemli olan oturduğu yerden yorumlarda bulunmak değil, onu değiştirmek için harekete geçmektir.
altyapı ve üstyapı unsurlarına değinmiştir. üstyapıda din, devlet, hukuk, ahlak, aile, bilim gibi değerler vardır ve bunlar toplumu açıklamaktan uzak, ideolojik yapılardır. önemli olan üretim ilişkilerini kapsayan altyapı unsurlarıdır.
devleti oluşturan toplumdur, toplum da bireylerden oluşur. ama toplum bu bireylerin toplamından daha fazlasıdır. birey olarak yapılanlar değil, toplum olarak yapılanların toplamı önemlidir. geçmişten günümüze, değişen üretim anlayışı sonucunda, toplumun geçirdiği evreler şu şekildedir :
-ilkel toplum
-esirlerden oluşan toplum
-fedoal rejim (serfler, senyörler)
-kapitalist rejim
-sosyalist rejim(gelecekte yaşanacak)
bütün toplumlar farklı sınıflardan oluşur. özgürü de vardır, esiri de vardır, serfi, senyörü de vardır. bunlar arasında her daim bir çatışma vardır ve bu çatışma tarihsel ilerlemenin motorudur.
kapitalizme bakış açısı:
-ana amaç daha fazla kar etmektir.
-üretim sürecinde verimliliğin artması gerekliliğinden dolayı işbölümü yapılır ve bütüne yabancılaşma ortaya çıkar. vida sıkan bir fabrika işçisi, işbölümünden doğan görevini yapmakta, ama o vidanın ne için sıkıldığını, hangi makineye ne gibi bir yarar sağladığını bilememektedir.
-mal fetişizmi ortaya çıkacak, metalaşma artacak, her şey parayla satın alınabilir duruma gelecek.
-fiyatların düşürülmesiyle kar marjı azalacak, maliyeti azaltma amacıyla birçok işçi işten atılacak, yoksullaşma artacak.
-din, baskıcı, dominant sınıfın dayatmasıyla ortaya çıkan bir olgudur. protestanlık sayesinde kapitalizm de kendine ilerleme imkanı bulacaktır. (protestanlığa göre ne kadar çok çalışıp, para kazanıp, başarılı olursan, tanrı tarafından o kadar sevilir ve cennetle ödüllendirilirsin.) dini gözden düşürürsek, işçi sınıfı bilinçlenecek, yoksulluğunun, kullanıldığının farkına varacak, onu reddedecek ve sosyalist sınıfın doğuşunu sağlayacaktır.
