avrupa Devletleri fransız ihtilali ile kiliseye ve onun etkisine savaş açtı. Öncesinde reform döneminde zaten kilisenin siyasi etkisi epey zayiflamisti.
Bizim kesintisiz 600 yıllık Osmanlı Devleti hilafet öncesi dönemde bile hatta Selçuklu döneminde bile islamiyetin koruyucusu idi.
Bunların dışında bakın islamiyet ve Hıristiyanlık farklı iki din. Hıristiyanlık içinde 52 farklı mezhep veya farklı düşünce var. Ayrıca genel olarak Hıristiyanlık 3 mezhep ve radikal farklar var. Bizim gibi kan ne kadar akarsa abdest bozulur gibi detayları konusmuyorlar.
Ayrıca islamiyetin görüldüğü coğrafyada modern devletler yok. En moderni yani modern dediğim batı tipi westphalia sonrası kurulan merkezi devletler gibi devlet olarak biz varız. Bizim de durumumuz ortada.
Sonuç olarak laiklik ya da seküler anlayış tarihsel olarak her yerde farklı bir geçmişten gelerek ülke bazında ayrı ayrı anlamlar kazanıyor.
