kutsal kitaplarını bile okuyamayan cahil bir toplumdu osmanlı. bu yüzdendir ki, halifenin, şeyhülislamın buyruklari allah'ın ayeti gibi tartışmasız kabul edilirdi.
avrupa ortaçağda aştı bunu. ıncil halkın okuyabilmesi için tercüme edildi ve ruhban sınıfı hakimiyetini kaybetti zamanla.
ülkemizde bugün bile ulema sayılan yobazların ağzına bakılıyor dini anlamak için. halkın okuması istenmiyor. zira halk okursa bilgi edinir, bilgi her türlü tiranligi yıkar.
mustafa kemal atatürk'ün halka en büyük hizmetidir kuran tesfiri hazirlatmak. ancak, said nursi ki en ünlüleridir, din üzerinden menfaat sağlayan düzenbazlar kuran'ın türkçe olmasına karşı çıkmışlardir.
osmanlida okur yazar yoktu. olan da zaten memurluk yapardı. halk cahildi, cahil bırakılıyordu. koyun sürüsünü yönetmek her zaman daha kolaydır çünkü.
