Vaktiyle Bursa’da bir Müslüman, eski adı “Yahudilik Yolağzı”,bugünkü adı Arap Şükrü olan muhitte çeşme yaptırmış ve başına bir kitabe eklemiş “:Her kula helâl, Müslüman’a haram!”Bursa başkent, tabii Osmanlı karışmış, bu nasıl fitnedir diye…
Gitmişler kadıya şikâyete, adam yakalanıp yaka- paça huzura getirilmiş. “Bu nasıl fitnedir, dinî islâm, ahalisi Müslüman olan koca devlette sen kalk, hayrattır, sebildir diye çeşme yap, ama suyunu Müslüman’a yasakla! Olacak iş midir, nedir sebebi, aklını mı yitirdin?”diye çıkışmışlar adama. O da:
—Müsaade buyurun, sebebi var, lâkin ispat ister, Delil şarttır…”dedikçe kadı kızmış:
—Ne delili, ne ispatı? Sen fitne çıkardın, Müslüman ahâlinin huzurunu kaçırdın, katlin vâciptir!”demiş. Demiş ama bir yandan da merak edermiş:
-“Nedir gerçekten?”diye sormuş. Adam:
—Bir tek sultana derim”.Diye cevap verince, ortalık yine karışmış. Söz Sultan’a gitmiş
Adam yaka paça saraya götürülmüş… Padişah da sinirlenmiş ama diğer yandan
—De bakalım ne diyeceksin. Bu nasıl iştir ki, hem çeşmeyi yaparsın, hem de her kula helâl, Müslüman’a haram yazarsın?”Adam, başı önünde konuşur:
-“Delilim vardır, lâkin ispat ister.”
-“Ya dediğin gibi sağlam değilse delilin?
-“O zaman boynum, hükme kıldan incedir Sultanım .”
-“E e e e!”
-“Sultanım, herhangi bir havradan (Sinagog) rast gele bir hahamı izahsız yaka-paça tutuklayın, bir hafta tutun, bir hafta sonra. Bakın neler olacak…”Dediği yapılmış adamın. Bütün azınlıklar bir olmuş, başlarında Museviler, “ne oluyor, bu ne zulüm? Bizim din adamımıza biz kefiliz, ne gerekirse söyleyin yapalım, o masumdur, gerekirse kefalet ödeyelim demişler.” Çevre ülkelerden bile elçiler gelmiş, elçiler mektup üstüne mektup getirmiş… Bir hafta dolunca, adam:
—Sultanım, artık bırakmak zamanıdır. Demiş. Haham bırakılmış, azınlıklar mutlu, bu sefer Sultan’a teşekkürler, hediyeler… Az zaman geçmiş ki, adam:
—Aynı işi herhangi bir kiliseden herhangi bir papaz için yaptırınız. Sultanım” demiş. Aynı şekilde bir papaz derdest edilip yaka-paça alınmış Pazar ayininden ve aynı tepkiler artarak devam etmiş. Haftası dolunca da serbest bırakılmış. Mutluluk ve sevinç gösterileri daha bir fazlalaşmış, teşekkürler, şükranlar… Levanterler: din adamlarına kavuşmanın mutluluğuyla daha bir sarılmışlar birbirlerine… Sultan:
-“Bitti mi?” demiş, adama.
—Sultanım son bir iş kaldı, sonra hüküm zamanıdır izninizle” demiş
“Şimdi nedir isteğin?”
—Efendim payitahtımız Bursa’nın en sevilen, en sözü dinlenebilen, itimat edilen âlimini alınız minberinden…” Adamın dediğini yapmışlar, Ulu cami imamını Cuma hutbesinin ortasında almışlar,yaka-paça götürmüşler…Ve ne olmuş bilin bakalım?Bir Allah’ın kulu çıkıp da, “ne oluyor,siz ne yapıyorsunuz?Hiç olmazsa vaazı bitene kadar bekleseydiniz” gibi tek bir kelâm etmemiş,imamın peşinden giden,arayan-soran olmamış!Geçmiş bir hafta, “Nerde imam” diye gelen –giden yok!.Aptal ve cahil bir imam tayin edilmiş yerine,ne konuştuğunu kendi kulağı duymayan tam yobaz cinsinden biri …Halk halinden memnun,başlamış bir dedikodu, o geçen hafta derdest edilen koca âlim için:
— “Biz de onu adam bilmiş, hoca bellemiştik…”
_“Kim bilir ne halt etti de tevkif edildi!”
—Vah vah! Acırım arkasında kıldığım namazlara…”
—Sorma, sorma…”
Padişah, kadı ve adam izliyorlarmış olup-bitenleri. Sonunda padişah çeşmeyi yaptırana sormuş:
“E e e, ne olacak şimdi? Adam:
—Bırakma zamanıdır. Bir de özür dileyip helâllik almak lâzımdır hocadan.” “Haklısın” demiş padişah, denilenin yapılması için emir buyurmuş ve adama dönmüş. Adam başı önünde konuşmuş:
“Ey büyük Sultanım, siz irade buyurunuz lütfen, böyle Müslümanlara su helâl edilir mi?”
Sultan acı acı tebessüm etmiş:
—Hava bile haram, hava bile !”
