kader: “allahın, kâinatta olmuş ve olacak her şeyi, bütün vasıflarıyla, bütün halleriyle ezelde bilmesi ve daha onu yaratmadan önce, her şeyiyle, levh-i mahfuz denilen kader levhasında yazmış olmasıdır.”
kaza: “allah’ın bu ezeli yazıyı ve takdiri, zamanı ve şartları uygun olduğunda icad etmesi ve yaratmasıdır.”
Şimdi bu minvalde allah' ın şeytanın itiraz edeceğini bilmesi ve insanlar için bir yeryüzü yaratacağını söylemesi kaderdir. Şeytanın günü gelip asilik yapması ve insanlığın yeryüzüne gelmesine sebep olması da kazadır. yani allah emretmedi şeytana insanı yaratınca bana itiraz et diye, sadece biliyordu şeytanın öyle yapacağını. bu yüzdendir ki günah isleyen kul bu da allah' ın emri o zaman, kaderimde varmış deyip işin içinden sıyrılırım düşüncesinde olmamalıdır. yaptığımız yapacağımız seyleri allah önceden biliyodur bizi bildiği için. teşbihte hata olmasın, bir kum tepesinin ardinda su var ve karinca tepeyi aşmak üzere. tepeyi aşarsa suya düşecek ve sen bunu görebiliyorsun, karınca aşar ve düşerse sorumluluk onceden tahmin edebildiğin için sende midir yoksa -tepeyi aşıp düşer bu kesin dediğin- karıncada mı?
gibi açıklanabilecek mantık hatası olmayan durumdur.
edit: açıklamamda yanlışlık eksiklik olduğunu düşünen olursa her türlü elestiriyi kabul buyurmaya hazırım dostlar.
