ukak (uluslararası kanser araştırma kurumu) monografilerinde kanser yapıcı etmenler için "ajan" terimi kullanır.
buna göre, bir ajanın karsinojenik açıdan yerleştirilebileceği 4 sınıfı bulunur (bunlar ukak'ın kendi araştırmaları sonucu kategorizeleştirdiği karsinojen gruplandırmasıdır).
grup 1, grup 2 (kendi içinde "grup 2a", "grup 2b"), grup 3, grup 4.
grup 1: "ajan" madde insanlar için karsinojeniktir.
grup 2a: ajan insanlar için büyük olasılıkla karsinojeniktir.
grup 2b: ajanın insanlarda karsinojenik olma ihtimali vardır.
grup 3: ajanın insanlarda karsinojenik etkisi açısından bir sınıflandırma yapılamamaktadır.
grup 4: ajan insanlarda muhtemelen karsinojenik değildir.
***
karsinojenik ajanlardan bazıları:
- tütün ürünleri (sigara, puro, nargile vb.)
- "pasif sigara içiciliği!"
- alkol
- benzen
- iyonlaştırıcı radyasyon
- morötesi ışınlar (güneş ışınları, solaryum)
- asbest
- hepatit b ve c virüsü
- hiv tip 1
- human papilloma virüsü (hpv)
- işlenmiş kırmızı et ürünleri
kaynaklar
• prof. dr. gökhan özyiğit, "acaba kanser yapar mı?", bilim ve teknik, sayı 579, s. 24-26, 2016.
