Bu konu ile ilgili çok iddia vardır yanı öyle böyle değil duysanız böhhhhh! Der kusarsınız neyse hepsini sırası ile yazayım
irani oldukları:hunlar bir birlik olduğu için içlerinde birçok değişik halkı barındırır buna iran kökenli halklar da dahildir ama direk kendilerine irani diyemiyoruz
Hunların Dilleri irani halklar gibi hint-avrupa dil ailesine girmediği ve fiziksel özelliklerinin iranilerden farklı olmasından dolayı bu iddia çürümüştür.
Slav oldukları: bu iddia rus tarihçiler tarafından ortaya atılmıştır ruslar 9.yy da millet olmuştur bu çok geç bir süredir rusların kendine ata araması sonucudur
Bahsedilen yazıtlarda hunların slav halklarına benzememesi(savaşçı,çekik gözlü, kısa boylu) ve dilleri avrupa dillerine girmediği için kabul görmemiştir
Germen oldukları: bu da aynı slav oldukları iddiası gibidir avrupa hunlarının içinde Germenler olsa da asya da hun devletinin kurulması bu iddia yı çürütür
Ural oldukları:bu da macarlar tarafından ortaya atılmış bir iddia dır lakin fiziksel olarak urallara benzememesi ve kültür olarak urallardam çok farklı olması yüzünden kabul görmemiştir
Macar tarihçiler de artık türk olduğunu söyler
Moğol oldukları: bu da japon tarihçiler tarafından ortaya atılmıştır kubilay han'ın Japonya çıkartmasının etkisinde kalmışlar demek ki
Bu iddia da dilleri moğolca ile benzemediği için kabul görmemiştir
Çinli oldukları: bu iddia çok eskidir han hanedanlığı döneminde yaşayan sima qian hunların atasının çin in ilk devleti olan xia devletinin yönetici kesiminden chunwei adında bir soylu olduğunu iddia etmiştir
Fakat bu iddia modern tarihçiler tarafından kabul görmemiş düşman ile akrabalık kurma ilişkisi olarak yorumlanmıştır ve batılı tarihçiler xia devletinin varlığına şüphe ile bakmaktadır
Yenisey oldukları: Yenisey Kırgızları değil yani Yenisey kökenli oldukları bu iddia da hunların Yenisey dilleri konuştuğunu iddia eder
Bu iddia da kabul görmemiştir fakat günümüzde hala bunun üzerinde duran tarihçiler az olmasına rağmen vardır
Türk oldukları: doğru olan iddia budur gerek dillerinin türkçenin onogur kolundan Çuvaşça ya çok benzemesi, gerek kültür gereği hiçbir fark olmaması, gerek diğer milletler tuttuğu kaynaklarda hunlara türk diye hitap etmesi, gerek rusların ve almanların bulduğu arkeolojik kalıntılar(kemer tokası, kılıç, çanak,çömlek vb.) hiçbir şüpheye yer vermemiştir
Günümüzde batılı tarihçiler hunların proto-türk(türk değil ama türklerin atası) olduğunu iddia eder ne acıdır ki bizim türkçü,ülkücü kesim de bunu kabul eder
Batılıların bunu yapmasında ki amaç türk tarihini kısaltmak içindir
Ayrıca Persler türk,hintliler turukha,Çinliler tue-kue veya tue-ki,romalılar turcae/tyrace gibi kavramlar ile hunlara türk demiştir bu da hunların proto-türk olmadığı türk'ün kendisi olduğu anlamına gelir.
