Ağır bir şeyi çekecek ipin sarılmasına yarayan ve bir eksen üzerinde dönen silindir. Bu silindire bağlı uzunca bir kol ya da geniş bir tekerlek yardımı ile kolaylıkla çekilerek işletilir. Çoklukla kuyulardan kova ile su çıkarmak için, fazla bir kuvvet kullanmamak amacı ile kullanılır. Kuyudan su çıkarmaya yarayan çıkrıkların büyüklerine ve hayvanla döndürülenlerine kuyu dolabı ya da bostan dolabı adı verlir.
