kimi dindarın, sadece inanç açısından değil, mantık düzleminde değerlendirildiğinde bile var olduğunu ispat etmeye çalıştığı adalet anlayışıdır. öncelikle düzeyli tutumları ve içten çabaları için kendilerine teşekkür ederim. bakalım son argümanları mantıki açıdan ne kadar tutarlı?
1- öncelikle şu (bkz: allahın adalet anlayışı/#31307665) entrydeki 1. maddeyi atlayıp, ölen bebeklerin ahvali konusuna girdiklerini görüyoruz. ziyanı yok.. o noktadan da devam edebiliriz. fakat yine de, kendileri "vay namazını kılmadın" diye cehennemde ızgara kebap edilirken, türlü türlü geleneklerine uygun olarak ve islam'a kesinlikle alakası olmayan bir hayat süren, islama ve hatta günümüz standartlarına göre insani açıdan kabul edilemez nice günahları, zulümleri işleyen yerlilerin, sırf tebliği almadılar diye cennet köşelerinde keyif çatmalarını adil bulup bulmadıklarını öğrenmek isterim.
2- kafirlerin de cennetlik olabileceğini söyleyenler, tebliğin onlara yeteri kadar doğru, açık ve tafsilatlı ulaşıp ulaşmaması kriterini ortaya koyarlar. bu açıdan sınır nedir? mesela çin'in ortasında yaşayan bir köylü islam'ı duymuş olabilir ama ne kadar tafsilatlı? bu kişi cennetlik olabilir mi? peki fransa'nın bir köyünde yaşayan hıristiyan için ne demeli? keza burada "aktif arayış", "pasif duyma" noktasında da bir ayrım yok mudur? mesela islam'ı iyi kötü duyan bir kişi ne olduğunu iyice araştırmak zorunda mıdır? yoksa elbette kötülemeleri de içeren duyduklarıyla tatmin olup dini üzerinde kalsa uygun olur mu? "yok, illa araştırmalıdır" denirse, bu açıdan müslümanların ahvaline ne demeli? diğer dinleri yeteri kadar araştırmışlar mıdır? hadi onu bırakalım, tenezzül edip kuran'ı okuyanları kaç tanedir? sonuçta bu konularda ne denirse densin, kuran temelinde bir şey söylemek çok zordur. zira kuran'da ehl'i kitabın ehl'i necat olduğu da söylenir, diğer taraftan islam'dan başka dinin kabul edilmeyeceği, diğerlerinin cehennemlik olduğu da söylenir. kuran'a göre ehl'i kitap olmayanların cehennemlik olduğu ise kesine yakındır. neden bu kadar çok belirsizlik?
3- erken yaşta ölen çocukların ahvali hakkında ne diyorlarsa sadece bazı alimlerin çelişkili yorumlarından ibarettir. ortada çelişki vardır, zira konuyla ilgili açıklamalar hadislerdedir ve o hadisler çelişkilidir. misal müslümanların erken yaşta ölen çocuklarının cennetlik olacağı konusunda ittifak vardır ama kafirlerin erken yaşta ölen çocuklarının durumu çok tartışmalıdır ilgili hadislere göre. merak eden olursa konuyla ilgili hadisleri ve alim yorumlarını refere ederim. yine de bu hususlar üzerinde durmayıp, devam edeyim.
4- erken yaşta olan çocukların daha yüksek cennet katlarına ulaşma imkanının kesilmesi adil midir? bu arada "karakteri oluşmamış bir bebeğe karakter yüklemesi mi yapılacak?" problemi de var ama bizi tartışmamızın dışına sürükleyeceği için üzerinde durmuyorum.
5- "daha yüksek cennet katları" tezinin özünde mantıki bir problem yok mudur? malum, kuran'da cennetlik olanların hiç bir eksiklik veya üzüntü duymayacakları ifade edilmiştir. bu ifadenin cennet katı bağlamında bir istisnası da yoktur kuran'da. peki birileri daha alt cennet katlarındayken, daha üst cennet katlarında olanların hallerine bakıp, "eksiklik ve üzüntü" hissetmezler mi? diyelim ki şu veya bu sebepten dolayı hissetmediler, o zaman daha alttaki cennet katında olmakla, daha üstteki cennet katında olmak arasında bir fark kalır mı?
6- askerine sermaye veren padişah örneği... olmadı maalesef. sebep? bir tarafta türlü zorluklarla mücadele edip, uzun süre veya sonsuza kadar cehennemde kalma tehlikesi, diğer katta hiçbir azaba, sıkıntıya düçar olmadan cennetin en alt katında da olsa keyif çatma imkanı. hadi ama, doğruyu itiraf edin, ikinci grupta olmayı daha çok istemez miydiniz?
