“Sanatlar ve Bilimler Üzerine Nutuk”, “insanlar Arasındaki Gayri Müsaviliğin Menşeyi ve Temelleri” ile tanınıyor. Ona göre insan tabii olarak iyidir, medeniyet eşitsizliğe yol açmıştır. medeniyet insanın kendini hiçlikten var etme gayesi olarak değerlidir, ancak insanları suniliğe iter. Bir kibarlık örtüsü her şeyin üstünü örter. Ona göre insan medeni oldukça. içtimai bağlar kurabilmek için bazı hürriyetlerinden vazgeçmiştir. Mülkiyetin gelişimi eşitsizliğin yitirilmesinin ilk merhalesidir. insanı iptidai yalnızlık durumundan uzaklaştırmıştır. insanlık tarihi sınıfa dair ayrılıkların oluşum tarihidir.
1762’de içtimai Akdi neşreder. Rousseau’ya göre insan hür doğar ancak her yerde zincire vurulmuştur. insanın hür olabilmesinin temel şartı içtimai nizamdır.
içtimai nizam zor üzerine kurulamaz, içtimai sistemin meşru ve kalıcı olabilmesi için anlaşma-uzlaşma üzerine kurulmalıdır.
Cemiyeti oluşturan her üyenin mutlak kendine boyun eğeceği, hür kalacağı bir birleşme gerekir. Bu da içtimai akiddir. Burada herkes kendini ve gücünü umumi iradenin yüksek murakabesi altına koyar, her üye bütünün ayrılmaz bir parçasıdır.
Bu birleşme ahlaksa bir grup, amme kişisi ve politik küme yaratır. Hakim olarak devlet bir güçtür. Grubun üyeleri halk, şahıslar tek tek yurttaş, kanunlar karşısında ise tebaadırlar.
içtimai akid teşkilatlı bir cemiyet yaratır. Hükümet yalnızca yürütücüdür, gücü hakim meclise bağlıdır.
Rousseau, Hobbes ve Locke'dan farklı olarak otoritenin temelinde halkın, kendisi ile yaptığı varsayılan sözleşmenin yattığını öne sürer. Dahası bu sözleşme siyasi olduğu kadar içtimaidir de. Bir cemiyet teşekkülü gayesiyle insanlar haklarından ve ohürriyetlerinden bazılarını daha şümullü bir varlık olan "umumi irade"ye devrederler. İktidar bu umumi iradedir.
Ona göre demokrasi, insan tabiatına en uygun ve insan için en tabi olan haktır. "Hürriyet, Eşitlik, Kardeşlik” Fransız ihtilalinin temelini oluşturan slogan olacaktır.
