olması gerekendir.
şunu anlamak gerekir. türkiye , laiklik ilkesini de fransa' dan almıştı zamanında. aynen milliyetçilik ve cumhuriyetçilikte olduğu gibi.
yalnız sorun şu ki, türkiye' nin fransa' dan farkı, fransa' nın inançlarının kamu alanında dillendirilmesi mümkünken, türkiye' de diyanet işleri başkanlığı kurularak devletin dini kontrol altına alması istenmiştir. şeyh said isyanının nutuk' ta, ''aslında terakkiperver cumhuriyet fırkası doğu sekreterinin'' kurcukladığı oaly gibi gösterildiğini görürüz. mustafa kemal atatürk, rakiplerini tasfiye etmek ve gerçekten rahatsız olduğu cemaat kültürünü yenebilmek, dini bireylerin teker teker yaşadığı bir alan haline getirebilmek için bu yolu denemiştir.
kişi laik olmaz, devlet laik olur. seküler duruş vardır- bu ise kişinin dini inançlara uzak olmasıdır. kişi, seküler olabilir. laik devlet sekülerin de, müslümanın da, hristiyanın da hayat garantisini oluşturur. laik olmayan devlette, inançlara saygı yoktur. ammavelakin, ''ben çok laikim, aman da ben laikim'' diye caka atmamak gerekir. çünkü kişi laik olmaz, devlet olur.
ben laikim derken misal bir diyalog çizelim;
merve:
- ya hasan biliyor musun ben çok laikim.
hasan:
- ? nasıl bir şey o?
merve:
- ya işte diyorum ki laiklik işte ya, ona inanıyorum ben.
hasan:
- devlet misin kızım sen? nasıl bir felsefe, hayat görüşü laiklik?
merve:
- ya aslında laikliğe inanmıyorum ama bir duruş var... (uzar)
