türkçülük türk ulusunu yükseltmek demektir. ama sorun "ulus" kavramının açıklanmasındadır. ulus ziya gökalp'e göre 6'ya ayrılmaktadır.
1- ırki türkçülere göre ulus, ırk demektir. ırk hayvanbilimi terimidir. anatomik olarak tiplere ayrılırlar. örneğin; atlar. arap, ingiliz, macar ırkı olarak aatomik bölünmelerle sınıflandırılırlar. insanlar arasında ise; beyaz, sarı, siyah,kırmızı ırk adı altında 4 ırk vardır. insanbilimi insanları kafa biçimi saç ve göz rengi olarak üç ırka ayırır: uzun kafalı kumral, uzun kafalı esmer, yassı kafalı.fakat hiç bir ulus bu tiplerden yalnız birine sahip değildir.aynı aile içinde bile kardeşlerin farklı kafa şekillerine sahip olduğu görülür.buradan destekle ve manouvrier'in araştırmları temelinde anatomik niteliklerin toplumsal karakterlere etki etmediğini öğrenmiş oluruz. böylece ırkın toplumsal karakterle örtüşmediğini savın çürüdüğünü anlarız.ulus bu değilidir
2- kavmi türkçüler de ulusu, kavim topluluğuyla karıştırır. kavim; aynı anadan aynı babadan üremiş, içine yabancı karışmamış kandaş topluluktur.toplumlar tarih öncesinde bile savaş, ganimet, kız kaçırma, evlenme göçler ile diğer kavimleri kendilerine benzetmeye çalışmış ya da etkilenmişlerdir. saf bir kavim ne eskiden ne de günümüze kadar oluşamamıştır. ayrıca kavimlerdeki eğitim sistemi sadece topluma sağlıklı birey yetiştirir bu nedenle doğuştan gelmeyen siyasi, iktisadi, dinsel inanaçlar ile kavimlerdeki ulus bilincinin sonradan oluştuğu düşünülürse bu tez de çürümüş olur.
3- coğrafya türkçülerine göre; ulus aynı ülkede oturan halkların toplamıdır. iran, britanya, isviçre, belçika ulusu vardır.oysa iran ulusunda kürt türk farisi bir aradadır, 3 ulus. isviçre'de alman, fransız, italyan 3 ulus. belçika'da fransız asıllı valonlar, cermen asıllı flamanlar. britanya'da irlandalı, iskoçyalı ,galli,anglo sakson 4 ulus...
diller ve kültürler birbirinden ayrıdır tümüne ulus demek yanlıştır.
4- osmanlıcılara göre; ulus osmanlı imparatorluğu'nda bulunanların toplamıdır. ama imparatorluğun yruklarını bir ulus saymak büyük yanılgıdır çünkü içinde bağımsız kültürlari barındırran topluluklar vardır.
5- islam birliği savunucularına göre; ulus tüm müslümanların toplamı demektir. aynı dinden olanlara "ümmet" denilir burada kavram yanıuldısı oluşmuştur. ulus kültür ortaklığı da gerektirir. bundan ayrıdır.
6- bireycilere göre; ulus bir insanın kendini bağlı saydığı her hangi bir toplumdur. kişi görünüşte kendini toplumlara bağlı sayabilir ama duygu ve ruh kişiye hükmeder.ruhbilimcilere göre;duygusal yaşantı asıl olandır, düşünsel yaşantı ona bağlanmıştır. "düşünceleri duygularına uygun olmayan insan ruhsal bakımdan hastadır!" örn: duygusal olarak dindar olan genç düşünsel olarak dinsiz sayabilir kendini .
ulus kişinin içinde yaşadığı eğitimini aldığı toplumdan başka bir şey değildir. tüm duygu eğitimle alınnmış o topluma benzemiştir. kişi ancak o toplumda yaşarsa mutlu olabilir. başka toplumda olursa yurtsamaya uğrar.kişinin istediğinde ulusunu değiştirebilmesi elinde değildir. ulusallık dışsal bir gerçektir.
insan ulusunu bilgisizlik nedeniyle tanıyamamışken, sonradan araştırıp keşfedebilir. ama bir partiye girer gibi şu ya da bu ulusa giremez.
ulus; dil, din ahlak ve sanat bakımlarından ortak olan yani aynı eğitimi almış bireylerden oluşan topluluktur. türk köylüsü bunu " dili dilime uyani dini dinime uyan" diye belirtmiştir. kan bağından çok din ve dil ortaklığı oluşan kişilerle yaşamak ister bireyler ve bu onların ulus içinde yaşama sebepleri oluverir.
kişi eğitimiyle büyüdüğü toplumun ülküsü uğruna canını bile verebilir. oysa, zihinsel bakımdan kendisini bağlı saydığı yabancı toplum uğruna ufak bir çıkarını bile feda edemez. *
ziya gökalp'in deyimiyle:
"türk'üm diyen her insanı türk tanımaktan ,yalnız türklüğe ihaneti görülenler varsa, cezalandırmaktan başka yol yoktur."
