öyle yada böyle gelişirdi, batının doğuyu geçme sebebi, salgınlardan kırılması sonucu kaybolan insan emek gücüne karşı mecburen alet ve makina teknolojisine yönelmesiydi, müslüman dünya doymuştu hantallaşmıştı, örneğin kolomb yerine bir arap denizci amerikaya ulaşsa dönüp vereceği rapor o kıtada baldırı çıplak insanlar yaşıyor at yok geri kalmışlar işe yaramaz burası diye bahsederdi, ama bunalmışi avrupalı için yeni bir hayatın başlangıcı bakir topraklardır.
