heinrich böll bir yazar, edebiyat insanı ve düşünce adamıdır. otogardan liseli aşklarını anlatan cep kitapları veya milli eğitimin ortaokullara tavsiye ettiği macera romanlarının ötesine geçememiş, haliyle romanı ve edebiyatı bunlar zanneden dingoz için sıkıcı olması, böll'ü beğenmemesi normaldir. savaş sonrası özellikle de inanç, hristiyanlık, söylem ve gerçeklik farkı, umut ve umutsuzluk arasında yıkımı yaşayan insanın psikolojisini çok çarpıcı işlemiştir. ben şahsen bu mevzuu böyle modern roman anlayışı içinde ve derin ele alan, acı bir ironi ile, espri ile işleyen bir yazar okumadım. ben rastlamamış olabilirim. sonuçta en iyi değil belki ama böll yakın geçmişin en iyilerinden biridir.
