gayet açık ve net şekilde ifade ettiği gibi "gönderiliş amacı saptırılmış, dervişlerin, şeyhlerin çıkarlarına hizmet eder hale getirilmiş bir din" olduğudur.
mustafa kemal'e göre islam "bir yaşam şekli" değil, felsefesi ve içeriği doğru idrak edilmiş bir "inanç şekli" olmalıdır. zira kuran ı kerim in gönderildiği varsayılan çağ ve günümüz arasında her yönden dağlar kadar fark vardır ve 1400 yıl öncesinin şartlarına göre bir yaşam sürmek ya da devlet kurmak, gelişen dünyadan geri kalmaktan başka bir işe yaramayacaktır. bu geri kalmanın sonu da elbette yeni dünya düzeninde tutunamamakla sonuçlanacaktır.
atatürk'ün amacının, -vatandaşlarının inancını "doğru ve özgür" bir biçimde yaşayabileceği, yozlaşmış arap kültüründen ziyade modern dünya düzenine ayak uydurabilen ve sürekli gelişen bir ülkede yaşamalarını sağlamak- olduğu din ile alakalı yaptığı her konuşmasında aşikardır.
