evet, osmanlı laik bir devletti. osmanlı'da din adamları siyasetçileri değil, siyasetçiler din adamlarını görevlerine atardı. şeyhülislam müslümanlar hakkında hüküm verirdi ancak şeyhül islam hakkında da padişah hüküm verirdi. yanlış anlaşılmasın, laiklik bir yönetim biçimi değil, belirli bir yönetim biçiminin parçasıdır sadece. osmanlı zamanındaki hristiyan devletler papa'nın kontrolündeydi. papa'nın çıkarlarına ters hareket eden bir hükümdar gerekirse aforoz edilirdi ve aforoz edilince de hristiyan milleti yönetemezdi tabi. işte şeriat budur. osmanlı islamiyet üzerine kuruluydu evet ama milyonlarca da gayri müslimi bünyesinde barındırıyordu. eğer düşündüğünüz gibi bir şeriat olsaydı o ortamda hoşgörü olmazdı ki osmanlı hoşgörüsünü de bilmeyen yoktur heralde. hee?
