her zaman che'nin gölgesinde kaldığı düşünülür ama fidel gerçekten bir kahramandı.
insanoğlu çiğ süt emmiş ya hep ideolojileri sembollerle, simgelerle hatırlamak mecburiyet olmuş o yüzden. che'yi tshirtune bastırıp komünistim diye dolaşan eksici arkadaşların hoşuna gitmese de, devrimin ve küba'daki sosyal devlet modelinin gerçek mimarı che değil, fidel'dir.
dedik ya ideolojilerin, teorik açıdan ve uyguyanabilirlik anlamında ne kadar sağlam altyapıları olursa olsun, boyun eğmez sembollere ihtiyaçları vardır. che tabiki çok önemliydi devrim için. ama hüzünlü bakan gözleri, karizmatik duruşu, gülüşü ve purosu bu kadar farklılaştırdı che'yi.
torunu torbayı devlet kadrolarına doldurduğu bir gerçektir. ama bunu, yanı başındaki abd'ye karşı, güvendiği adamlarla birlikte hareket etme saiki olduğuna yorup görmezden gelebiliriz.sonuçta ne olursa olsun fidel hep hatırlanacaktır.