1- halifelik zaten işleyen bir sistem olsaydı, osmanlı yabancı devletlerin elinde olan tüm islam sömürgelerini ayağa kaldırır ve birinci dünya savaşından bu kadar ağır bir yenilgi ile kalkmazdı. arapların ingilizlerin sözünü, halifenin sözüne tercih etmesi zaten ne kadar sallanmayan bir kurum olduğunu gözler önüne sermiştir sanırım.
birde halifeliğin tarihine bakarsanız dinden ne kadar uzak bir tanım olduğunu görebilirsiniz. hz.muhammed döneminde islam devletini yönetmek adına kura tarafından seçilmiş halifeler (bkz: 4 halife) doğruysa da, günümüzdeki halifeliğin saltanat olması, halifeliğe sahip ülkeyi fetetme yoluyla alınan bir kurum haline dönüşmesi ise tamamen din dışıdır.
muaviye ve yezid tarafından saltanatlık haline getirilen bir kurumun belki tek yararı halkı en azından kendi tebaasını kontrol altında tutabilme durumudur ki buda belli bir süre sonra işlevini yitirmiştir.
bu işlev yitirildikten sonra halifeliğin hiç bir anlamı kalmamıştır.
vatikana gelirsek, vatikan tek bir devletin maşası olmak yeri tüm devletleri maşa olarak kullanma yoluna gitmiştir. bu halifelikle vatikanı ayıran en önemli nokta.
papalar her zaman için tüm hristiyan alemini yönetme üzerine yoğunlaşmıştır. 1000 yıl neredeyse başarmıştırda bunu taki rönesansa kadar.
