"bir ülkede ekonominin iyi olmasının yegane şartı, hukuk sistemi ve denetim sisteminin doğru işlemesinden geçer diyorum."
katılmıyorum. şöyle ki;
dünya tarihi bize göstermiştir ki zenginlikle birlikte gelen bir doyum olmadan eğitim ve hukuk sağlıklı bir yapıya ulaşmaz. şöyle ki; ülkelerin hukuki-dini anlamda reformlar yapabilmelerinin yegane koşulu nedir? (bakınız: milano fermanı, hoşgörü fermanı): özgür düşünce ortamıdır!
önemli not: dini serbesti tanıyan her ferman bir hukuki fermandır da aynı zamanda.
peki özgür düşünce ortamını sağlayan yegane faktör nedir? eğitim'in özgürleştirilmesi, eğitimin özgürleştirilmesini sağlayan nedir? ekonomik kaygıların geride bırakılmış olması ve kendinden emin bir "yapıya" ulaşılmış olması. ekonomik kaygıları geride bırakmanın yolu nedir? hukuki olmayan adımlarla kolonyalizmin başını tutmuş olmaktır (bakınız: altın avı, generallerin beş çayı, ingiliz kolonyalizasyonu, çin-hindi, petrol savaşları vs vs) şimdi madem hukuktan bahsedeceğiz; o zaman sadece bireysel haklar mıdır hukuk düzeninin karşılığı? elbette hayır.
ülkeler önce gayri hukuki yollarla büyürler ve daha sonra da kendi vatandaşlarına adil davranmaya başlarlar bunun öncesinde de kimsenin kimseye hukuk falan sattığı da görülmez. ekonomik büyüme hukukun da gelişmişliğini göstermez aynı zamanda adaletin tecellisi yolunda (kısmen etkisi var ona diyecek bir şey yok ama o da temel faktörlerden birisi değil sonuçlardan birisidir) çok da etkili değildir (bakınız: abd'de 93 yılından beri açılan hapisane sayısı vs suç oranı).
ya daha açık bir ifadeyle:
dünyanın en büyük ekonomilerinden çin ve brezilyayı örnek alın ve buradaki çalışma koşullarına, yaşam koşullarına, suç oranlarına, denetime vs bakın ve hukukun yürütülebilirliği konusunda ekonominin aslında hukuka pek de etkisi olmadığını görürsünüz. hukuka doğrudan etkisi olan şey: özgür düşünce ortamıdır. bunu da yaratan ekonomidir hukuk değil.
özet: hukuk ekonomiyi düzeltmez, ekonomi dolaylı yoldan hukuku düzeltir.
ek: sabahın 6'sında hukuk tartışıyoruz ne güzel. arada ulusözlük yapıyor bunu hoşuma gidiyor.
ek 2: yazdıklarım yanlış bir çıkarımın sonuçları da olabilir işin güzel yanı orda zaten "aga senin yanlışın var şöyle ki..." diye cevap alabilmek. oh ohhh keyiflendim.
