‘’ Tekbir ‘’, Allah’ın bir emridir. ( 74/3, 17/111 ) Bu emri yerine getiren insan, eş, çocuk ve ortak edinme, acizlik, noksanlık, haksızlık, zulüm v.b. O’na layık olmayan sıfatlardan Allah’ı tenzih etmiş ( arındırmış ) olur. Allahü ekber cümlesi, Allah’ı yüceltmede en belirgin bir ifadedir. Dinin direği ve ibadetlerin başı olan namaza ‘’ tekbir ‘’ ile başlanır. Beş vakit okunan ezanda günde 30 defa Allahü ekber cümlesi tekrar edilmektedir.
Kur’an’da geçen ‘’ kebbir ‘’ emrinde ‘’ namaz kıl ‘’ anlamı da vardır. Namaza giriş tekbiri, namazın farzlarından biridir. Bakara Suresinin 185. ayetinde geçen tekbir emri ile bayramlarda tekbir getirilmesinin kastı da söz konusudur. Ramazan ve Kurban Bayramı namazında birinci rekatta Fatiha’dan sonra 3 defa, ikinci rekatta zammı sureden sonra 3 defa, Allahü ekber diyerek tekbir alınır. Bunlara zevaid ( fazlalık, ilave ) tekbirleri denir. Selamdan sonra hutbe içinde ve hutbe sonrasında, ‘’ Allah en büyüktür, Allah en büyüktür. O’ ndan başka ilah yoktur, sadece O vardır. Allah en büyüktür ve her türlü övgü Allah içindir ‘’ anlamındaki, ‘<ı>’ Allahü ekber, Allahü ekber, lâilâhe illâlâhü vallâhü ekber, ve lillâhi’l-hamd ‘’ denilerek ‘’ teşrik tekbiri ‘’ alınır. Bu tekbirlerin dayanağı da bu ayettir.
Kurban Bayramı’nın bir günü öncesi olan arafe günü sabah namazından, bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar 23 vakit farz namazlarda selamdan sonra bir defa bu teşrik tekbiri alınır.
Eti yenen hayvanlar kesilirken Allahü ekber denir ( 22/37, 6/118, 6/121 )
Allahü ekber sözü aynı zamanda bir zikirdir. Tekbir getiren kimse aynı zamanda ‘’ Allah’ı çok zikredin ‘’ ( 33/41 ) emrini de yerine getirmiş olur.
Tekbir ile Allah’ı tazim/ yüceltme üç şekilde yapılır. Kalp, söz ve amel ( davranış )
Kalp ile tazim; Allah’ın varlığına birliğine ve adil olduğun şeksiz ve şüphesiz inanmak ve Allah’ı gereği gibi tanımaktır.
Sözle tazim; Allah’ın güzel isimleri ve yüce sıfatlarını ikrar ( kabul, itiraf ) etmektir.
Amel ile tazim; namaz , oruç, hac zekat, dua... gibi islam’ın yapılmasını ön gördüğü iyi davranışlarda bulunmak ve ibadet etmektir.
