nezihe araz'ın mustafa kemal'le 1000 gün kitabına eşi ve evliliği hakkındaki açıklamalarıyla oldukça katkısı olan türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı eşi.
--spoiler-- mustafa kemal atatürk'ün eşi. izmir'in tanınmış ailelerinden uşakizade muammer bey'in kızı. izmir lisesi'ni bitirdikten sonra paris'e gitti ve sorbone üniversitesinde hukuk eğitimi aldı. bir yıl sonra londra'ya giderek ingilizce öğrendikten sonra yeniden paris'e döndü. kurtuluş savaşı'nı uzaktan iziyor ve memleketinin içinde bulunduğu koşullardan huzursuz oluyordu. sakarya asvaşı'ndan sonra izmir'e dönmeye karar verdi ve doğduğu şehrin kurtuluşundan bir kaç gün önce izmir'e döndü.
mustafa kemal'i izmir'e girdiği gün karargahında ziyaret ederek onunla tanıştı. uşakizade köşkünün emrinde olduğunu söyledi ve ısrarla davet etti. izmir yangınında karargah muammer bey'in köşküne taşındı. büyük konuk orada 17 gün kaldı. kısa bir süre sonra mustafa kemal ve latife hanım izmir'de evlendiler.
"sen latife değil latifsin" gibi "sen benim ayaklı gazetemsin" gibi "bizim yaver" gibi sıcak iltifatlarla başlayan evlilik hayatı, çok çeşitli sebeplerle huzur içinde yürümedi ve 5 ağustos 1925'te ayrılıkla sonuçlandı.
ondan sonraki 50 yıl latife hanımefendi için tam bir yalnızlık ve huzur içerisinde geçti. ayrılıktan sonra evliliği ve eşi hakkında konuşmayı ya da yazmayı kesinlikle kabul etmeyen latife hanımefendi, 13 temmuz 1975'te istanbul'da vefat ederek edirnekapı şehitliğindeki ebedi dinlence yerine çekildi.
türk kadınlarının çağdaş dünya kadınları düzeyine ulaşması yolunda mustafa kemal atatürk tarafından başatılan harekette eşine açıklayıcı ve aydınlatıcı yardımları asla unutulmayacak olan latife hanım, türkiye cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı eşi olarak da tarihimizde önemli bir yere sahiptir.
--spoiler--