annesi akkoyunlu hükümdarının kızı alimşah halime, babası ise şeyh haydar'dır. altı yaşında şeyh, on dört yaşında şah olarak safevi devletini kurmuştur. sanıldığının aksine fars değil türktür ve bir türk hakanıdır. devlet dilini türkçe yapmıştır. yavuz selim'in farsça divanı olmasına rağmen, şah ismail'in türkçe divanı vardır. "hatayi" mahlası ile şiirler yazmıştır. yavuz selim ile mektuplaşmalarında, yavuz'un yazdığı farsça mektuplara karşılık türkçe yanıt vermiştir. ve evet yavuz mektuplarına "ey eşek türk" diye başlar. yavuz ile yaptığı çaldıran savaşı'nın sebebi toprak almak değil güç yarıştırmaktır. sonuna kadar da bu dengeyi korumuştur. kısaca tacını tahtını bırakıp kaçmamış sadece herkesin yapabileceği gibi geri çekilmiştir. çaldıran savaşı'ndan sonra uzun süre toparlanamadığı ve kendine gelemediği doğrudur. ama her hükümdarın bunu yaşaması ve hissetmesi çok olağandır.
meşhur dışkı hikayesine gelirsek; bunun taraflarından biri gibi görünse de ve hatta ayar yiyen taraf gibi lanse ettirilse de böyle bir hadise vuku bulmamıştır. * hatta yavuz'un babası beyazıt'a yazdığı mektuplarda kendisine "babacığım" diye hitap eder. annesini öldürdüğü söylenir lakin bu da yalandır. * dışkı hadisesinden sonra mezhepçilerin uydurmayı çok sevdiği hikayelerden biri de budur. aynı zihniyet "bak ne güzel bilmem ne yaptı elin alevisini ecdadımız." der. ama o zaferden zafere koşan, yere göğe koyamadıkları koskoca osmanlı ordusunun temelinin bektaşi ocağı olduğunu bilmez. şehzadelerin kılıç kuşanma törenlerinde yeminlerine "bismişah allah allah hu" diye başladığını bilmez ya da dizilerden öğrenir. ve yine ne yazık ki bu şahıslar tarihi objektif bir şekilde anlayıp yorumlamak gerektiğini kavrayamayarak, ideolojik tarih anlatımını benimsediklerinden ötürü "ecdadcılık" oynamaktadırlar. zira toplum olarak marjinalliği pek bir sevdiğimiz için, bir tarafı çok severken bir tarafı mutlaka yerin dibine sokmamız gerekmektedir. şah ismail'de bunun kurbanı olmuş bir şahsiyettir zannımca.
