onca sene bi "ben böyle sanatın içine tükürürüm" çıkartamamıştır (acaba?)
(aslında şunu yazıp geçecektim bu bile yeterdi buna ama can sıkıntısı işte ne yaparsın)
diyeceğim şu; her devlet rejim ne olursa olsun sanatı baskılar. en özgür sandığınız o sanatsal etkinlikler bile görece kısıtlamaya tabidir. bu da pek tabii bir durumdur. kim ister ki kendisini yeren bir sanatı? en çok islam ülkelerinde (tamam islam ülkesi yok islam coğrafyası diyorum tamam) görmekteyiz bu durumu (buraya geleceğim yine). işin zücü kısmı şudur aslında tamam sansür koyacaksın anlıyoruz devletsin bilmem nesin ama bi zahmet koyduğun sansürün altyapısı biraz kuvvetli olsun. sansürün bile bir mantığı vardı bir zamanlar. şimdi anlayan anlamayan önne gelen sanatın içine tükürüyor.
niye islam ülkelerinde sanat sansür görür? size kafadan şunla cevap vereyim:
"şu resimlerin sahipleri var ya! kıyamet günü azab olunacaklar. onlara: "şu yaptıklarmızı diriltin" denir."
bu aslında olayın komple özetidir. vurmalı çalgılar dışındaki çalgıların pek hoş karşılanmaması konusuna girmiyorum bile. burada islam'ın sadece sanatta değil toplum içerisindeki hemen hemen her olguda tutucu ve dar bir alana sıkışıp kaldığını görmemiz gerekiyor. böyle bir dinin olduğu coğrafyada sanatın gelişmesini beklemek pek de mantıklı değil zaten. şiir dışında o da belirli sınırlar içerisindemutlaka.
gelelim sovyetlerde sanata az önce dediğimiz gibi sovyetlerde de sanat sıkıştırılmış bir durumdaydı ama asla ve kat'a günümüz islam coğrafyasındaki ve ortaççağ hıristiyan coğrafyasındaki gibi saçma bir bağnazlıkla karşı karşıya değildi. misal siz sovyetlerde rejim karşıtı sanat yapamazdınız elbette ama bunun dışında hemen hemen bütün fikir temellerinde sanat icraa edebilirdiniz. nerden mi biliyorum? dizga vertov'dan, şostakoviç'ten, şolohov'dan, mayakovksi'den, reşid behbudov'dan ve aklıma şimdi gelmeyen nice sanatçıdan biliyorum. bu adamların kalibresinde sanatçılar malesef islam coğrafyası şu an asla çıkartamaz. istisnalar müstesna olmakla birlikte elbette islam coğrafyasının pek değerli sanatçıları mevcuttur en basitinden bi abbas kiyarüstemi bile bir şey ifade etmektedir ya da amin maalouf elbette isim çok ama asıl anlatmak istediğimi anladınız sanırım. sovyetler birliğindeki sanatı hor görmek için sanırım bayağı kasmak gerekir. o da kolay değildir. tabi bir rönesans değilse ortadaki mevzu...
