aslında kurulduğu gibi kalsaydı güzel bir kültürdü mesela eskiden osmanlı padişahları saraylarda oturmazmış taş ve topraktan yapılan evlerde otururlarmış daha sonra batıdan gelen bir özentiyle saraylar çoğalmış tanzimat döneminde de iyice oturmuştur bu sistem bu bir israftı osmanlı kültürü, türk kültürü ve islam kültürüne dayanırdı bu düzenden kopmalar başladığı için ve israfın artması nedeniyle yok olmuştur.
kültür çok yönlüdür bilimde bir kültürdür, bakarsak avrupalıların karanlık çağ olarak nitelendirdikleri dönem bizim için aydınlık olan bir çağdır bilimde ve doğal olarak ise kültürde en önde olan bir medeniyetti osmanlı. dönemin tüm aydınları müslümanlardı. o zamanlar ise islamiyeti koruyan ve geniş sahalara yayılmasını sağlayan ise osmanlıydı.
halkına olması gerektiği gibi adil davranırdı. haksızlık cezasız kalmazdı. bu kadar uzun süre dünyanın bir numaralı devleti olmasının sebebi de buydu adalet.
bazıları çıkıp diyebilir nasıl adalet bu Hristiyan çocuklarını alıp askere götürüyorlardı diye ama o zamanın şartlarında bunlar kendi varlığını yaşatması gerekli olan şeylerdi ve büyüyen bir devlette her zaman askeri ihtiyaçlar bir numaradadır.
eğer bir devletin kendini yaşatması gerekiyorsa zayıf olan devleti bünyesine katarak, kendi potasında eritmesi yani asimile etmesi lazımdır ki osmanlı bunu kısmen uyguladı çünkü zorbalıklar ülkesi olsaydı zaten 600 yıl dünyanın bir numarası olamazdı ve şu var ki osmanlı altında yaşayan insanların çoğu da bu halden memnundu çünkü hoşgörü vardı ve herkes o zamanda dinini özgürce yaşıyordu.
tabi sonra her anlamda bozulmalar başladı. toprak sisteminde düzensizlik, eğitim dilinde ikilem, adaletin bozulması, halkına kötü davranma, gereksiz masraflar vb. bunlara bir çok şey katılabilir.
