ümmetçilik;
Ümmetçilik veya Pan-islamizm, ilk olarak 19. yüzyılda islam liderleri tarafından ortaya atılmış, Müslüman nüfusun fazla olduğu tüm ülkelerin tek bir çatı altında birleştirilmesi düşüncesidir. Osmanlı Devleti'nin çöküş döneminde Avrupa'nın saldırılarına karşı bir kurtuluş düşüncesi olarak görülmüştür.
Ümmetçiler, Müslüman olan ve islam Peygamberi Muhammed'in ümmetinden olan herkesi kardeş ve dost olarak kabul ederler. Türkçülük gibi kavramları reddederler.
Türkçülük;
Türkçülük, Türkizm, Pan-Türkizm, tüm Türk halklarının kültürel ve politik birliğini amaçlayan; 1880lerde Osmanlı imparatorluğu'nda ve o zamanlar Rusya imparatorluğu'nun bir parçası olan Azerbaycan'da yaşayan Türk aydınları arasında ortaya çıkan bir harekettir
Ümmetçiliğin türkçülük anlayışını reddetmesi yanlıştır. Müslüman olan herkesin bir çatı altında birleşmesi bir ırkın diğerine benzemesi zorunluluğu olmamalıdır. Zira islamiyet inancı Arap yarımadasında doğmuş olup kutsal kitabı olan kuran-ı kerimde evrensel bir din olduğu belirtilmiştir. Yani islamiyet yalnızca arap olanların kendine özgü olan (nevi şahsına münhasır) bir din değildir. islamiyet inancına göre dünya üzerindeki her insan bu dine inanmayıp gerekliliklerini yerine getirmediği takdirde cehennem azabı ile karşı karşıya gelecektir.
