kitabın son sayfalara gelindiğinde adada müthiş bir kış başlar. öyle bir kıştır ki bu sarıkamış'ın allahuekber dağları'nın soğuğu bile vız gelir. adalıların odunu biter ve adadaki ağaçlar yavaş yavaş kesilmeye başlanır. ilk önce çam ormanı yok olur; sonra verimli zeytin ağaçları gider.
baştan sona mükemmel bir doğa panoraması çizen ve doğa ile insanı uyum içinde anlatan yaşar kemal, 3.cildin son bölümlerinde insana doğayı yine kırdırır. bu da demektir ki en iyi niyetli insanlar bile doğa zarar verir. doğa ile insanın savaşı hep yok edici olmuştur.
