mevlana fih-i mafih adlı kitabında moğollardan bahsederken bazı güzel sözler söylemiş ve hatta moğollar mallarımız talan ediyor ne yapmalıyız diye soran bir müridine;
"moğolların aldığı mal allah'ın hazinesine girmiş mal gibidir" diyerek cevap vermiştir.(sayfa 100)
fakat hemen birkaç satır altında;
"bizim malımız onlara haram, onların malı bize helal" demiştir. bu noktada bir kargaşa vardır.
bununla birlikte prof. dr. mikail bayram; bir defasında Moğol Veziri Tacettin'in mevlana'ya 700 dinar para gönderdiğinden de bahseder. eminim mikail bayram'ın kendine göre kaynakları vardır. ben sadece aktarıyorum.
kanaatimce, tüm bu olayları günümüzde de var olan görüş farklılığı gibi nitelendirmek doğru olur. mevlana çağının bir aydınıdır. günümüzde nasıl aydınlar kimi zaman topluluğun genel görüşüne zıt görüşler ortaya atabiliyorsa, aynı olay geçmişte de yaşanmış olabilir.
bu tip olaylar asla mevlana'nın mutasavvıf yapısına gölge düşürmemelidir.