her deyin bir omru var. osmanlinin yikilisini tek basina dusunmek yanlis olur. osmanli gelisen teknolojiye degisen dunyaya ayak uyduramadigindan yikildi. simdi kapsamli dusunelim : turk devletlerinin super guc oldugu donemler uretimin degil bilek gucunun sozunun gectigi yillardi. osmanli askeri gucuyle dunyaya hukmetmis, dunya ticaretinin kontrolunu elinde tutuyordu. ticaretin sekli uretimin hizi degistikce buna ayak uyduramayan osmanli malesef gucunu kaybetmistir. bir tarafta seri uretim yapan devletler bir tarafta el isciligiyle ayakta duran bir ekonomi. bu durumun surdurulebilir olmadigi acik. eger osmanli super guc olmaya ekonomisini buyutmeye devam etseydi ulkeden kopus da az olurdu. zira mutlu bir insan hayatinin bozulmasini istemez.
sonucta ne vakit ki dunya gelisti osmanli buna ayak uyduramadi o zaman yikilmaya basladi.