kendisi hakkında tarihçilerin bir türlü anlaşamadığı padişah kimi ulu hakan diyor kimi kızıl sultan benim şahsi kanaatim vatansever bir devlet adamı olduğu yönünde yahudilere ülke borç içindeyken dahi tüm osmanlı borçlarının silinmesi ve 300.000 altına Filistin'i vermemiştir hatta meşhur siyonist Theodore Herz'e 'Ben bir karış dahi olsa vatan toprağını satmam, zira bu vatan bana değil milletime aittir. Milletim de bu toprakları ancak aldığı fiyata verir. Çünkü bu topraklar kanla alınmıştır, kanla verilir!' demiştir ayrıca kendi döneminde ciddi bir hafiye teşkilatı kurmuş bu anlamda çağdaş Türk istihbaratı'nın temellerini atmıştır . 1880 yılında kurduğu Yıldız istihbarat Teşkilatı ilk organize Türk istihbarat teşkilatıdır 2. Abdulhamid'in attığı tohumlar yeşerecek zamanla efsane istihbarat birimi Teşkilat-ı Mahsusa kurulacaktır . Teşkilat-ı Mahsusa özellikle ingiliz emperyalizmine karşı çılgın bir savaş vermiş ingilizler'e kanal cephesinde ve Hindistan'da ciddi darbeler indirmiştir. Üyeleri Kurtuluş Savaşın'da da görev yapmış ciddi yararlılıklar göstermiştir . 2. Abdülhamid ülkenin batılılara oranla geri kalmasının sebebinin eğitim olduğunu çok iyi biliyordu bu nedenle çağdaş eğitim kurumları açtı cumhuriyeti kuran sivil ve asker kadrolar hep bu batılı anlayışta eğitim veren okullardan çıktı . Ayrıca tahta geçtiği yıl 250 olan rüşdiye sayısı 1909'da 900'e, 6 olan idadi sayısı 109'a çıkmıştır. 1877'de istanbul'da sadece 200 tane modern ilkokul varken 1905'te 9 bine çıkmıştı. Her yıl ortalama 400 ilkokul açılmıştır ki, bu, Cumhuriyet döneminde bile kırılamamış bir rekordur . 2. Abdulhamid polisiye romanlara meraklı , tiyatroyu seven çağının önünde bir kişilikti . Bunlar olumlu yönleri olumsuz yönü olarak çok vesveseli bir insan olduğu söyleniyor . Şansızlığı yıkılmak üzere olan bir imparatorluğu devralmasıydı yaptığı reformlar Osmanlı Devleti'ni kurtaramamıştır ancak cumhuriyet döneminin temellerini atmıştır . Mustafa Kemal , inönü gibi cumhuriyetin kurucu kadroları hep onun açtığı okullarda yetişmiştir .
