10 seneyi aşkın süredir ziyaretçisi olduğum 2007'den beri 3 hesabımın olduğu bir girişim.
fakat şimdi biraz arkasından konuşalım.
ekşi sözlük başarısız bir formata sahiptir.
içinde yazdığımız uludağ sözlük vb. klonlarından katılımcı olması sayesinde başarılı olanlar olsa da ekşi sözlük de formatı da başarısızdır.
bunun sebebi çok açık. "sosyal medya"nın mail grupları ve forumlardan ibaret olduğu yıllarda ortaya çıkmasına rağmen basit hatalarla dizayn edilmiştir.
şimdi teker teker bu hataları ve altında yatan sebepleri anlatacağım. belki kendine pay çıkaracak olan birilerinin kulağına gider.
1) üyelik yapısı
sedat kapanoğlu muhtemelen sadece kendi dar arkadaş çevresinin kullanacağını düşündüğü için üyeliği zor şartlarla mümkün kılarak seçkinci bir model benimsemiştir.
uzun süre ekşi sözlük şöyle çalıştı: günlük ziyaretçi 500.000, o gün sözlüğe giren yazar sayısı 20.000
yani bu siteye giren her 25 kişiden 1'inin içerik ürettiği diğerlerinin ise pasif gözlemci olduğu anlamına geliyor. kullanıcı angajmanının bu denli zayıf olması zaten bu erken projenin önce wikipedia sonra twitter tarafından yerle bir edilmesine sebep oldu.
1.1) marjinallik
dar üyelik sistemi büyük ölçüde kesişen kültürel çevrelerden insanları bir araya getirdi. kadıköy'ün taksim'in barlarındaki sol-özgürlükçü eğilimlere sahip muhalif fakat aile kökeni itibariyle türk ve orta sınıf Y kuşağı toplumun birçok yerleşik değerinden uzaktı. atatürk, din, kürt meselesi, kadın-erkek ilişkileri vb. sayısız konuda aşırı, abartılı yer yer ahlaksız bulundular.
1.2) siyasi angajman
gezi ile başlayan son 3 senede ise ekşi sözlük çok farklı bir döneme girdi. benzer kültürel çevrelerden doğan zaytung gibi toplumsal olayların başından itibaren site yönetimi olarak muhalif tavır aldılar. gaz maskesi dağıtma duyuruları, kılıçdaroğlu'ndan ödül alma, hdp'lilerle kanka olma şeklinde devam etti. yazarların düzenlediği zirvelerin aksine site yönetiminin aktif rol alması patronaj kuşkularına sebep oldu.
2) tasarım
ekşi sözlük işlevi net olarak tanımlanmamış bir sözlüktü. uludağ, itü vs. gibi kitleye münhasır olmadığı gibi belli bir kategoride dikey içerik de üretmiyordu. bunun sonucu olarak sidebarında (ya da o iğrenç iframeli dönemlerden kalma sol frameinde) her şeyi çorba olarak sunan bir sözlük vardı. kategorizasyon yoktu ve sol framein ebesi çok narindi. herkes aklından geçen her şeyi yazarak oraya çıkabiliyordu. bu da 5 dakikalığına da olsa binlerce anlık ziyaretçiye sahip bir sitenin gündemine oturmak demek oluyordu. provokatif niyetlere sahip yazarların ekmeğine yağ süren bir özellikti.
3) içerik
dikey tasarlanmayan ekşi sözlükte içerik tam bir muammaydı. herkes sedat kapanoğlu'nun insanlığı zombileştirmek için uydurduğu belli basmakalıp format kurallarına uyduktan sonra her türlü içeriği bu siteye yazabiliyordu. itiraftan, sosyal tespitlere; şarkı sözünden, film incelemesine her şey düzensizce buraya kusuluyordu.
3.1) kaosun başlangıcı
her şey sözlüğün karman çorman içeriğini birilerinin daha düzgün ve katılımcı olarak yapmasıyla başladı. bu saatten sonra sözlük denen format resmen çöküşe geçti.
önce wikipedia diye birşey türkçe içeriğini epey zengileştirdi. sözlükte kafa patlatan, akademik yazan adamlar daha prestijli, daha katılımcı, daha ciddi ve uluslararası olan bu ortamı sol frameinde cinsel fantezilerin olan bir sözlüğe tercih ederek ekşi sözlük'ten ayrıldı.
ikinci büyük darbe ise katılımcılığın zirve yaptığı facebook twitter gibi araçların 2006'dan itibaren çok hızlı bir şekilde türk kullanıcıların ilgisini çekmesiyle başladı. özellikle twitter ekşisözlükün mizah, trollük, siyaset, katılımcı habercilik gibi onlarca alandaki yerli tekelini alt üst etti. hele ekşi sözlükün katı kuralları, siyasi sansürü, editöryel insiyatife dayalı içerik silmesi, mahkemeyle ip paylaşması gibi durumlar eklenince twittera göç bir çok kişi için kaçınılmaz hale geldi.
ekşi sözlük kalitesizleşiyor eleştirileri bu sürece paralel olarak daha çok dillendirilmeye başlandı. önce wikipedia sonra twittera yaşanan göçten sonra geriye kalanların çoğu bu ikisinde de başarılı olamayacağını bilen bir avuç propagandist zavallı ve 3-5 lümpen ezikti.
işte mükemmel bir fikrin berbat bir yönetimle mahvedilmesinin hikayesi.
