islam medeniyeti döneminde yaşamış bir bilimadamının lakabıdır. pörtlek gözlü demektir.
biri cahız'ın ünlü bir bilimadamı olduğunu duymuş. soru sormak için evine gitmiş. cahız'ı böyle kısa boylu, çirkin ve pörtlek gözlü görünce çok şaşırmış. cahız da 'benim tipime bakma sen, bildiğim önemli. ne soracaksan sor hadi' demiş.