Çağan ırmak gerçekten iyi iş çıkarmış. Fakat bazı ikiyüzlü hümanist sevgi pıtırcıklarının sandığı gibi azınlıkların kadirşinas olduklarını değil, türkler için "defolun, cehenneme gidin pis türkler!" diyerek dağdan gelip bağdakini kovan yapıda olduklarını göstermiş. Mübadele sırasında gemi yolculuğunda bebeğin, yani mustafa'nın tifodan ölmesi ve bebeği denize atmak zorunda kalmaları beni sinemada hıçkıra hıçkıra ağlattı.
O sonda mektup ve yunan rakısı gönderen kadın onların yerleşmeye gelmeyeceklerini biliyordu. Ufaklık büyüyüp girit'e gittiğinde oradaki yunanların "türkler dostumuzdur" edebiyatı yapmaları ise, güçlü olanla iyi geçinme çabasıdır. Türkler savaşta ve hemen sonrasında güçsüz durumdayken düşman olanların, biz tekrar eski gücümüze kavuşunca nasıl sırnaştıklarını göstermesi bakımından güzel olmuş. Çağan ırmak akıllı adam. Sağ gösterip sol vurarak vermek istediği asıl mesajı satır aralarına gizlemiş. Yoksa yunanlar "türkler bizi kötü gösteriyorlar" diye sağda solda zırlarlardı.
Unutmadan, dedesi girit göçmeni olduğu için çocuğun rum muamelesi görmesini ve bu konuda içindeki yarayı çok iyi anlıyorum. türk Muhacir çocukları öz vatanlarında sığıntı muamelesi görmenin ne demek olduğunu bilirler. istiklal marşı okuması, "biz türk'üz, türk!" diye isyan etmesi, uğradığı haksızlıklar nedeniyle agresif olması ve içlenince ege ağzıyla "ben napem" diye ağlaması muazzam olmuş.
Ve tabii ki dede rolündeki çetin tekindor. En duygulandığım sahne; sofrada bütün aile ve eş dostla akşam yemeği yerken girit'te olup bitenleri anlatırken, çektiği acıları gülerek ve naifçe kahkaha atarak gizlemeye çalışmasıydı. Bu da yine türk gururunun göstergesi. Bir karapapak türkü olarak Ben daha başımıza gelenleri anlatırken başkalarının yanında gözlerimin dolduğunu bile hatırlamam. Çok hüzünlenirsem öyle gülerim. dede ve torundan kendimde çok şey buldum.
Hayatımda seyrettiğim en anlamlı ve güzel filmlerden biri.
