malum, ibn haldun’un (öl. 1406) mukaddimesi’nde en temel kavram “mülk”…
öyle ki tüm mukaddime “mülkün tabiatına dair” derinlemesine analizdir. mukaddime’de mülk, kök anlamına uygun olarak “iktidar ve mal” anlamında kullanılır. mülkün iktidar boyutuna daha fazla değinilirken mal boyutu da ihmal edilmez.
mal-emek-değer arasındaki ilişkileri köklü bir şekilde ele alan ibn haldun, karl marx’ın (öl. 1883) ekonomi politiğini andırır açıklamalar yapar. öyle ki bilmeyen birisi bu metinleri okuyunca ibn haldun’u beş yüz yıl öncesinden marx’ın hocası bile zannedebilir.
malum marx, das capital’e “meta” ile başlar. “meta dışımızdaki bir nesnedir” tanımıyla başlayan eser tümüyle meta, mal, para, sermaye, emek, değer kavramlarına, bunların birbiriyle ilişkisine ve dönüşümlerine ayrılmıştır.
bunlar aynı zamanda kur’an kavramlardır; meta, mal, altın ve gümüş/dinar (para), ruûsu’l-emval (sermaye/anapara), sa’y, kesb (emek)…
