askeri yönden eksikliği olmasına rağmen osmanlı ordusunun başına geçmiş komutan. günahları ve sevapları vardır. objektif bakıldığında hataları almanlara yakın olması değil hayalci olmasıdır. birinci dünya savaşına almanlara olan hayranlığından değil osmanlıya savaş sonunda büyük topraklar kazandırıp ve turan devletini kurabilme düşünceleri yüzünden girmemizi sağlamıştır. o zamandaki şartları iyi değerlendirememiş osmanlının almanya ile bu savaşı kaybedeceğini hesaplayamamış ve büyük bir hüsrana neden olmuştur. sarıkamış harekatında hayalciliği yüzünden giyecek ve mühimmat yönünden eksik orduyu diğer komutanların uyarısına rağmen savunmasını iyi hazırlamış rus ordusuna karşı çok soğuk bir zamanda taarruz etmeye zorlamış ve 14 gün gibi kısa bir sürede 90.000 kişilik bir kuvvetin yok olmasına neden olmuştur , bu onun en büyük hatası sayılır.
ama enver paşa vatan sever bir kişiydi kendisi için fazla bir şey istememiş aksine birinci dünya savaşı sonunda rusların onu ingilizlere karşı anadoluya göndermek istemesine rağmen anadoluda karışıklık çıkarmaktan korkarak vazgeçmiş ve orta asyada ruslara karşı bir türk özgürlük hareketi başlatmaya çalışmış ve bu savaşta ölmüştür.
eğer hayalci olmasaydı belki bu kadar kötü anılmazdı.
