ahlak felsefesi

entry26 galeri
    10.
  1. nietzsche "ahlakın soykütüğü üzerine" adlı kitabında iki tür ahlak anlayışının birbiriyle yarıştığını ve bugün bir tanesinin baskın çıkıp ortadoğu din geleneğinin ahlak anlayışının temelini oluşturduğunu anlatır. nietzsche'ye göre antik yunan'da baskın olan ahlak anlayışı "efendi ahlakı" idi ki bu ahlak gücü, beceriyi, baskınlığı, galip gelmeyi, coşkunluğu, eğlenceyi ahlaki buluyor ve yunanlarda yaygın olan bacchic ve dionysian inançlarla örtüşüyordu. şarap tanrısı bacchus adına yapılan ibadetler toplu seks ortamlarına dönüşüyordu ki bugün bunları görsek ya hepsinin toptan aklını yitirdiğini ya da satanist falan olduklarını düşünürdük.

    roma imparatorluğuna da ciddi manada tesir eden bu ahlak anlayışını karşılayan ise Nietzsche'nin Yahudilikle bağdaştırdığı "köle ahlakı"ydı. efendi ahlakı önce kendi adına iyiyi (good) tanımlar ve onun dışında kalanları sıradan ve kötü (bad) olarak adlandırırdı. köle ahlakı ise yıllar boyu ezilmiş, sürgün edilmiş, yenilmiş kölelerin efendilerini şer (evil) olarak tanımlamalarıyla başlar. bu tanımlamanın dışında kalan her şey iyidir ki bu köle ahlakının epistemolojik düzeyde dahi nasıl bağımlı hale geldiğinin bir göstergesidir nietzsche'ye göre... (dikkat edelim evil ve bad aynı şeyler değildir)

    köle ahlakını besleyen "garaz" (ressentiment) hissi hristiyanlığın içe kapanık mensuplarıyla birlikte öyle baskın hale gelir ki roma imparatorluğunu yerle bir eder. zaferin,gururun, başarının ana kaygı olduğu efendi ahlakının yerini yenilginin, ezilmişliğinin, alçakgönüllülüğün, içe kapanıklığın normal hatta doğru sayıldığı bir ahlak anlayışı alır. bu anlayış nietzsche'ye göre islam'a da değişmeden girmiştir.

    kısacası nietzsche güçlünün zayıfı ezmesini zulüm olarak görmemizi değişmiş olan ahlak anlayışımıza bağlar. antik yunanda veya romada bu gayet normal bir şey olarak görülmüş, roma politik tarihinde bir çok defa hizmetçilik gibi düşük işler gören yahudileri sürmüş veya katletmiştir. bu ahlak anlayışı insanın süpermen (übermensch) olmasını engeller, onu törpüler, içini kin, nefret, garaz, ikiyüzlülük, yalancılık gibi duygularla doldururken kendisini ifade etmesini kibir olarak görür.

    nietzsche'nin nazilerin felsefesiyle bağdaştırılmasının da anti-semitik bir yazar olarak görülmesinin de en önemli sebebi bu ahlak anlayışını temelde yahudilere ait bir şey olarak sunmuş olmasıdır.**
    2 ...
  1. henüz yorum girilmemiş
© 2025 uludağ sözlük