blaise pascal

entry33 galeri
    6.
  1. kant'tan çok daha önce tanrının saf akılla bulunamayacağını, dinin ve ahlaki önermelerin pratik aklın ürünü olduğunu iddia eden fransız filozofu. pascal'a göre tanrı'nın varlığı ile insanın varlığı farklı seviyelerdeki varoluşlarla ilgilidir ve tanrının bilgisi onun varoluş seviyesinde olmayı gerektirir. tanrının varlığı ise bütün maddi dünyanın varlığını içine alan bir varoluş gerektirdiğinden insan tanrıyı bilemezken, tanrı insanı her yönüyle bilebilir. antropomorfik bilgi türleri tanrıyı bilmeye yetmeyeceğine göre, tanrının bilgisi ancak nakil yoluyla elde edilir. nitekim pascal ölmeye çok yaklaştığı bir sırada "musa'nın ve isa'nın tanrısı, filozoflarınki değil" diye haykırmış, kurtulunca da bu meselelere kafa yormaya başlamıştır.

    madem insan tanrıyı aklıyla bilemez, o zaman kendisini inanmaya, ibadet etmeye zorlamalıdır. althusser'in "ideolojik devlet aparatları" adlı meşhur makalesinde alıntı yaptığı ilginç bir cümlesi vardır ki pascal burada şöyle der: "yere diz çök, dudaklarını dua için kıpırdat, o zaman inanacaksın..." bu cümle kant'ın yıllar sonra "critique of practical reason" kitabında anlatmaya çalışacağı şeyin iyi bir özeti olmuştur.

    kendisi ayrıca tanrıya inanmanın inanmamadan daha karlı bir tercih olduğunu iddia etmek adına olasılık hesapları yapmıştır fakat buna karşı çıkan olasılık hesapları da mevcuttur. fakat şunu iyi bilmek lazım ki bu hesabı ilk yapan kişi pascal değil, hz. ali'dir. kendisine allah'a inanmadığını söyleyen bir dehriye "diyelim ki allah yok, ben bu yaptığım ibadetlerden dolayı ne kaybederim? ama eğer allah varsa senin kaybedeceğin şeyleri hesap bile edemezsin" demiştir hz.ali...
    0 ...
  1. henüz yorum girilmemiş
© 2025 uludağ sözlük