insan elinden çıkmış en büyük sanat eseridir. bach efendi'nin gelmiş geçmiş en zeki insan olduğunun da kanıtıdır.
einstein falan bok yesin, şu eseri yazmak için gerekicek, ölçülebilecek bir iq değeri yok.
en güzel, özel ve temiz yorumu hiç şüphesiz philippe herreweghe'dendir. yaşayan en büyük kontrtenör andreas scholl de herreweghe amcanın 1998 yılındaki matthaeus passion kaydında boy gösterir.
