kohlberg'in geliştirdiği ahlaki gelişim kuramının kur'an-ı kerim'den üstün olmasıdır.
kohlberg ahlaki gelişimi 3 aşamada incelemiştir. bunlar;
1- gelenek öncesi
2- geleneksel
3- gelenek sonrası.
yine aynı şekilde bunların da alt basamakları bulunmaktadır.
gelenek öncesinin kapsadığı görüşler; ceza ve itaat: Bu dönemde kurallar, başkaları tarafından konur. Çocuklar, sadece otoriteye uyar ve cezalandırılmaktan kaçınır. Genellikle olayların dış görünüşüne ve ortaya çıkan zararın büyüklüğüne bakarak karar verirler. Onlar için olayların gerisinde nedenler önemli değildir. Etkinliğin fiziksel sonuçları, etkinliğin kötü ya da iyi olduğunu belirler. Örneğin bir çocuk annesine yardım ederken tabakları istemeden kırmıştır. Diğeri ise annesinden izinsiz şeker alırken şekerliği düşürüp kırmıştır. Bu dönemdeki çocuklara hangisinin suçlu olduğu sorulduğunda tabakları kıran çocuğun daha suçlu olduğunu belirtmişlerdir.
saf - çıkarcı: Bu aşamada çocukların sadece kendi istekleri ve gereksinimlerinin karşılanması önemlidir. Diğer bireylerle olan ilişkilerinde onların gereksinimlerinin de farkındadırlar; fakat yine de kendi çıkarları ön plandadır. Çıkarcı bir biçimde başkalarının gereksinimlerini de dikkate alır. Somut değişime dayanan adil alışverişler yapmaktadır. Göze göz, dişe diş anlayışı vardır. Her şey karşılıklıdır inancına sahiptir. Maddi eşitlik ilkesi, bu dönemde adalet anlayışının en belirgin göstergesidir. Bana bir şey yap, ben de senin için bir şey yaparım anlayışı vardır.
geleneksel'in kapsadığı görüşler ise; kişiler arası uyum: Kendi akran grubuyla iş birliği içindedir. Ait olduğu grubun kurallarına uygun davranırlar. iyi çocuk olarak başkaları tarafından onaylanmak isterler. Başkalarına iyi davranma, yardım etmek onları mutlu eder. Benmerkezciliğin azalması ve somut işlemler dönemine girilmesiyle çocuk, olayları başkaları açısından görebilme özelliğini kazanır. Çevresinde bulunanların hissettiklerini de dikkate alır.
kanun ve düzen eğilimi: Bu dönemde doğru davranış, sosyal düzene ve otoriteye uygun olarak kişinin görevini yerine getirmesidir. Artık akran gruplarının kurallarının yerini, toplumsal kurallar ve kanunlar almıştır. Kanunlara hiç sorgulanmaksızın uyulmalıdır. Uymayanlar ise kesinlikle hoş görülmezler. Yetişkinlerin çoğunun bu dönemde olduğu varsayılır.
gelenek sonrası'nın kapsadığı görüşler ise; sosyal sözleşme eğilimi: Genellikle temel hak ve özgürlükler göz önüne alınarak konmuş olan yasa ve kanunlara uymak çok önemlidir. Toplumsal kuralların ve değerlerinin göreceli olduğunu düşünerek bunları eleştirici bir şekilde incelerler. Kanunların demokratik olarak değiştirilebileceği ilkesine sahiptirler. Bu dönemde insan hakları, özgürlük gibi kavramlar bireyin değerler sisteminde önemli yer tutar.
evrensel ahlak: Ahlaki gelişim açısından ulaşılabilecek son noktadır. Birey, ahlak ilkelerini kendisi seçip oluşturur ve bunlara uygun davranır. Burada bireyin benimsediği ahlak ilkeleri; insan hakları, bütün insanların eşitliği, adalet gibi soyut ve evrensel düzeyde ahlak ilkeleridir. Bu ilkeler, genellikle demokratik toplumlarda uygulanan kanun ve yasalarla uyumludur.
kur'an-ı kerim ise bu basamaklarda geleneksel ve gelenek öncesi basamaklarındadır. asla sosyal sözleşme eğilimi ya da evrensel ahlak eğilimini emretmez. cehennem cezası ile ceza ve itaat eğilimi, cennet ve huri vaadleri ile saf- çıkarcı eğilimi, toplumsal emirler ile kişiler arası uyum eğilimi ve ibadetlerle de kanun ve düzen eğilimi gözlemlenmektedir. bu nedenle evrensel ahlak kur'an-ı kerim'den malesef üstündür.
edit: okumadan eksi verenler durumu önceden fark etmiş sanırım, ki okumaya gerek kalmamış.
