Erdem Başçı, teorik bilgisi yüksek bir finansçı olabilir fakat sezgileri, tercihleri çok yanlış; çok yanlış zamanlarda yaptığı yanlış hamleler ülkeye en az RTEnin çıkışları kadar zarar verdi. istifa etmesi pek de o kadar büyük kayıp olmaz.
1. Merkez Bankasının en büyük görevi enflasyonu düşürmek ve kontrol altına almaktır. Bunun için enflasyon hedeflemesine gider. iyi bir ülkede mbnin belirlediği enflasyon hedefine herkes güvenir, yatırımcılar gönül rahatlığıyla o ülkeye gider. O yüzden MBnin enflasyon hedefini tutturması saygınlık güvenilirlik bakımından çok önemlidir. Başçının MBnin başına geçtiği günden bu yana hedeflerine ve gerçekleşen oranlara bakalım.
Ortadaki rakamlar hedef, sondaki rakamlar gerçekleşen. Görüldüğü üzere MB hedef için çiçekli böcekli rakamlar koymuş (%5) ama gerçekleşenler kesinlikle o rakamı fazlasıyla aşmış (2012 hariç). MB her seferinde yıl ortasında enflasyon oranı revizesi yapmış. 2015teki enflasyon hedefi daha şimdiden yarıya ulaştı. Yani bu asli görevinde kesinlikle başarısız olmuş. Öyle bir iki puan oynamış diye bakmayın bu bir iki puan yabancı yatırımcılar için çok önemli.
2. Gezi olaylarında dolar 2.10a vurduğunda, 2013ün sonlarına doğru dolar yıl sonunda 1.92 olacak içiniz rahat olsun dedi. Herkes de buna göre pozisyon aldı. Sonra ne oldu? Yıl sonu rakamları her yerde. Peki MBye güvenerek iş yapan, dolarla borçlanan, kredi alan, yeni fabrika kuran yatırımcılar sanayiciler? Zarar üstüne zarar. Kim böyle bir MBna güvenip de hareket eder ki? Yalancı çoban gibi bi şey.
3. 2014ün ocak aylarında dolar paralel yapı videoları şu bu nedeniyle 2.40lara vurdu. 2.40a gelinceye kadar aklı başında herkes Başçıya dolar kontrolden çıkıyor faizleri yükselt dedi. Başçı o her zamanki ben bilirim havasında sallandı durdu. Sonra ne yaptı? Bir gecede PPKyı olağanüstü toplayıp faizleri tam 5.5 puan arttırdı. Tabi dolar düştü ama ekonomi de bıçak gibi durdu. Enflasyon fırladı, koca bir 2014ü bu beceriksizliği yüzünden heba ettik. Enflasyon ocak şubat aylarında o kadar yüksek çıktı ki yılın geri kalan kısmında faizleri indirmeye bi türlü cesaret edemedi, haliyle büyüme de neredeyse sıfırlandı resesyona giriverdik. Dahası RTEnin azgın çıkışlarına zemin hazırlamış oldu. Buradaki beceriksizliği dünya literatürüne girecek cinsten. Halbuki kademe kademe arttırsa dolar ne 2.40'ı görecekti ne de bastırmak için böylesine yüksek bir faiz oranına ihtiyaç duyacaktır; enflasyon da azmayacaktı ve belki resesyon olmayacaktı.
4. Ocak ayında RTEnin siyasi baskılarına istifayla cevap vermedi ama kalkıp da masaya yumruğunu vurup da kardeşim bu böyle böyle faiz bu seviyede kalmalı diyemedi. Bugün Yellen Obama karşısında kem küm ediyor mu? Hayır efendim, ekonomi için en uygun görülen neyse onu söylüyor. Başçı bunu da yapamadı, bi de sıçıp sıvadı: Enflasyon 1 puandan fazla düşerse olağanüstü bir toplantıyla faizi düşürücem dedi. Şimdi baskı nedeniyle söylediği bu zamansız çıkışından dolayı dolar yine uçarken enflasyon da 0.93 gelmez mi? Bunun bahanesiyle bu sefer faiz arttırmadı, ama dolar bi kere uçmuş oldu, RTEnin ağzının ayarı bozuldukça bozuldu, piyasalar daha çok çalkalandı. Yiğit Bulut ilk defa doğru bir laf etti: Be adam sadece 0.7 puan için mi faiz indirmedin? Bütün bu gürültünün sebebi bu mu?
5. Ocak ayında indirmediği faiz yüzünden RTEDen küsküyü yiyen Başçı bu sefer şubat ayında 0.25 puanlık bir indirim yaptı ama ne musaya ne isaya yine yaranamadı. RTE ve AKP faiz indirigmmii iyeterli diiilggh diye salyalar saçmaya devam etti, piyasalarda vay anasını merkez RTEnin oyuncağı olmuş koşun lan kaçın kaçın havası esti çünkü daha iki hafta önce enflasyondan dolayı faiz düşüremeyeceğini söyleyen MB; yine yüksek çıkan Şubat enflasyonuna rağmen bu sefer 180 derece çark edip faiz düşürmüştü. Herkes huylandı tabi, dolar 2.64leri gördü. Dahası fırlayan dolar yüzünden enflasyon yine sapıtacak, haliyle faizler yine düşmeyecek (ki piyasa faizleri %9un üzerinde) yani bir yılı daha kaybettik sayılır.
O yüzden dolardaki çıkış, ekonomideki çalkalanma sadece Fed kaynaklı diyenlere el sallıyor ve hayat size ne güzel diyorum. Sadece FED kaynaklı olsa TL karşısında gerçek değeri 2.35-2.40 bandıydı. Ama sağolsun Erdem ve RTE el birliğiyle 20 25 puanlık bir katkı daha sağladılar.
Bir başka entryde Başçının istifa etmemesinin MByi yabancı yatırımcılar gözünde siyasetin oyuncağı haline gelmiş itibarsız bir kurum haline getirdiğini anlatmaya çalışacağım yoruldum.
